معرفی سیستم‌ گرمایش از کف تابشی

طرز کار سیستم‌ گرمایش از کف تابشی چگونه است؟

یکی از جذابیت‌های سیستم‌های گرمایش از کف، نامرئی بودن آن‌هاست. در این متد بدون آن که سیم یا لوله‌ای دیده شود و دکوراسیون خانه بهم بخورد، کف خانه کاملا گرم می‌شود. در تنظیمات این سیستم گرما از طریق لوله‌های آب گرم یا سیم‌های الکتریکی که در زیر کفپوش مدفون شده‌اند تامین می‌شود. با بالا آمدن امواج حرارتی از زیر و برخود آن‌ها به کف، گرمای لازم فراهم می‌شود. این سیستم گرمایشی باعث کاهش هزینه‌های مصرف انرژی در بلند مدت می‌شود.

تفاوت سیستم‌ گرمایش از کف تابشی با معمولی چیست؟

در سیستم‌های گرمایشی معمولی مرکز گرمادهی در بخش خاصی از ساختمان متمرکز است و گرما توسط هوا به بخش‌های مختلف منتقل می‌شود. به همین دلیل ممکن است دما به طور یکسان در تمامی محیط پخش نشود. اما در سیستم‌های گرمایشی از کف تابشی، گرما در سطح زمین پخش می‌شود و زمانی که راه می‌روید، پاهایتان گرمای مطلوبی را حس خواهد کرد. تمام بخش‌های محیط از دمای یکسان برخوردار هستند؛ زیرا در تمام مساحت اتاق گرما از پایین به بالا منتقل می‌شود. این نوع سیستم گرمایشی هزینه صرف انرژی پایین‌تری نیز خواهد داشت.

انواع روش‌های نصب و راه اندازی سیستم‌های گرمایشی تابشی از کف

سیستم‌های گرمایشی تابشی از کف را می‌توان به دو دسته تاسیسات مرطوب و خشک طبقه‌بندی کرد. توجه داشته باشید که این طبقه‌بندی مستقل از محیط انتقال گرما است؛ کلمات مرطوب و خشک به لوله‌کشی هیدرونیک یا مقاومت الکتریکی اشاره ندارند. به توضیحات تکمیلی در این باره دقت کنید:

1) نصب مرطوب (Wet installation)

این، قدیمی‌ترین نوع نصب برای سیستم‌های گرمایشی تابشی از کف است. کابل‌های الکتریکی، تشک‌ها یا لوله‌های هیدرونیک در یک تخته بتنی ضخیم یا کف بتنی نازک، تعبیه شده‌اند؛ به این معنی که این نوع نصب از نصب نوع خشک، گرانتر است. سیستم هیدرونیک تابشی از کف برای گرم کردن کف و هوای اتاق زمان بیشتری صرف می‌کند، اما جرم حرارتی زیاد بتن، پس از خاموش شدن سیستم، اثر گرمایشی را برای چندین ساعت حفظ می‌کند.

2) نصب خشک (Dry installation)

نصب خشک، ارزانتر و به طور کلی راحت‌ترین نوع سیستم‌های گرمایشی تابشی است. کابل‌های گرمایشی، تشک‌ها یا لوله‌ها در یک محفظه هوا در زیر زمین نصب می‌شوند، به عبارتی دیگر، این تاسیسات در بتن قرار نگرفته‌اند، در نتیجه، گرم شدن، سریع‌تر از یک مکان مرطوب اتفاق می‌افتد. در این پیکربندی، سیستم باید در دمای بالاتر کار کند، زیرا تجهیزات گرمایشی در مواد کف، قرار نگرفته‌اند.

چگونه مصالح به کار رفته در کف بر عملکرد سیستم‌های گرمایشی تابشی تاثیر می‌گذارند؟

عملکرد سیستم‌های گرمایشی تابشی کف به شدت تحت تاثیر مصالح به کار رفته در کف قرار دارد. مواد رسانای حرارتی، عملکرد سیستم را افزایش می‌دهند، در حالیکه مواد عایق، مضر هستند. با این حال، این بدان معنا نیست که باید از عایق‌کاری کف ساختمان، اجتناب کنید؛ شما باید اطمینان حاصل کنید که سیستم تابشی از کف، جایی نصب نشده است که بتواند انتقال گرما بین سیستم گرمایش از کف و فضاهای داخلی را مسدود کند.

کاشی و سرامیک به دلیل هدایت حرارتی بالا و ظرفیت ذخیره‌سازی، موثرترین ماده پوششی برای گرم شدن تابشی از کف محسوب می‌شوند. مواد دیگر مانند ورق وینیل و مشمع کف اتاق، عایق‌بندی بیشتری را ایجاد می‌کنند و از این‌رو، کارایی سیستم‌های گرمایشی تابشی را کاهش می‌دهند. کف‌های چوبی، گرما را بسیار خوب هدایت می‌کنند، اما کف پوش‌های چوبی لمینت نسبت به چوب‌های جامد، ارجح هستند.

انواع سیستم‌ گرمایش از کف تابشی: هیدرونیک و برقی

دو نوع سیستم گرمایش از کف وجود دارد که گرمای ملایمی را به‌صورت یکنواخت پخش می‌کند:

1. سیستم هیدرونیک (آب گرم)
2. سیستم برقی

سیستم گرمایشی از کف برقی، منبع حرارتی خود را از انرژی برق می‌گیرد. این سیستم‌ها مجهز به کابل‌های برق یا صفحاتی هستند که حرارت را به سطوح بالاتر می‌رسانند. سیستم گرمایشی از کف هیدرونیک جزء محبوب‌ترین سیستم‌های گرمایشی است که بسیار مقرون به صرفه است. این سیستم آب گرم را از طریق لوله‌های مخصوصی به گردش درمی‌آورد و تمام محیط خانه را گرم می‌کند.

سیستم گرمایشی هیدرونیک

این سیستم گرمایشی آب گرم شده را به لوله‌هایی که در زیر کفپوش تعبیه شده است پمپاژ می‌کند. انگیزه بسیاری از مردم از تعبیه گرمایش هیدرونیک، گرم کردن کفپوش سالن خانه در نقاط غیر مفرش و هزینه جاریِ کمتر است. در این نوع سیستم می‌توان میزان گرمای وارده شده به اتاق‌ها را نیز تنظیم کرد. لوله‌های آب گرم اغلب از جنس پلی اتیلن هستند که برخلاف مس، دچار خوردگی نمی‌شوند و احتمال نشتی آن نیز بسیار کم است.

سیستم گرمایشی برقی

این نوع سیستم ایرادات کمتری نسبت به سیستم هیدرونیک دارد. گرمای آن از سیم الکتریکی نازکی که مستقیما زیر کفپوش قرار گرفته سرچشمه می‌گیرد و دیگر نیازی به آب، دیگ بخار یا آبگرمکن نیست. البته به دلیل استفاده از انرژی برق، ممکن است هزینه استفاده از آن گران تمام شود؛ لذا بهتر است تنها برای نقاط خاصی از خانه مانند حمام از آن استفاده کرد.

مزایا و معایب سیستم‌ گرمایش از کف

این روزها گرمایش از کف در طراحی‌های خانه‌های مدرن بسیار پرکاربرد شده است. اما باید بررسی کنیم آیا ارزش پرداخت هزینه راه‌اندازی را دارد یا خیر و اینکه آیا صرفا گرم شدن کف خانه به هزینه آن می‌ارزد یا خیر. برای پاسخ به این سوالات باید مزایا و معایب این سیستم را بررسی کنیم تا بتوانیم بهتر تصمیم بگیریم:

مزایای سیستم‌ گرمایش از کف تابشی

6 مورد از مهم‌ترین مزایای سیستم گرمایش از کف تابشی شامل موارد زیر است:

1. مصرف کم انرژی

با توجه به انرژی مصرفی این سیستم‌ها که از گاز یا برق برای گرمایش کف استفاده می‌کنند، می‎توان گفت تقریبا تا 15 درصد در هزینه انرژی صرفه‌جویی می‌شود. این سیستم‌ها به نسبت رادیاتورها گرمای یکنواخت‌تر و مطلوب‌تری ایجاد می‌کنند. رادیاتور ممکن است در بعضی مواقع اتاق را به شدت سرد یا گرم کند. اما در سیستم گرمایش از کف به دلیل وجود ترموستاتِ تنظیم دما، هیچ‌گاه گرما بیش از حد نخواهد بود و در حد مطلوبی باقی خواهد ماند.

2. عدم نیاز به تعمیر

پس از نصب سیستم گرمایشی از کف تابشی در منزل تا سال‌ها نیازی به تعمیر آن نخواهید داشت. این نوع سیستم‌ها اغلب تا سال‌ها به خوبی کار می‌کنند و مشکلی ایجاد نمی‌کنند.

3. ایجاد فضای بیشتر

با نصب رادیاتور یا هرگونه سیستم گرمایشی دیگر، فضای اندکی در خانه اشغال می‌شود. اما همانطور که ذکر شد در استفاده از سیستم گرمایش از کف، فضای بیشتری در منزل خود دارید و می‌توانید بدون محدودیتِ فضا خانه را گرم کنید و آسیبی به دکوراسیون منزل شما وارد نخواهد شد. با افزایش قیمت ملک و کوچک شدن آپارتمان‌ها این ویژگی مزیت بزرگی به حساب می‌آید.

4. سازگاری با انواع کفپوش‌ها

سیستم گرمایش از کف محدودیتی برای انتخاب نوع کفپوش ایجاد نمی‌کند. این سیستم با تمامی کفپوش‌ها نظیر لمینت، چوب، کاشی، سنگ، فرش و موارد دیگر به خوبی سازگار است. البته کفپوش فرش و چوب ممکن است فرآیند انتقال گرما را کُند کند.

5. ایمنی و راحتی

وقتی خانه شما دارای سیستم گرمایش از کف باشد دیگر نگران داغ شدن و برخورد افراد با سطوح داغ نیستید. این مورد برای کسانی که بچه کوچک دارند و دوست دارند خانه آنها بِیبی پروف باشد بسیار مهم است. علاوه بر این از آنجا که نوزادانی که چهار دست و پا راه می‌روند اغلب روی کفپوش خانه می‌روند، گرم بودن آن در سلامتشان مهم است.

مسئله دیگر کیفیت هوای موجود در اتاق است که بستگی به سیستم گرمایشی خانه دارد. گرمای زیاد رادیاتور ممکن است اکسیژن هوا را کاهش دهد، اما سیستم گرمایش از کف اینگونه نیست و هوای اتاق را تازه و غنی از اکسیژن می‌کند.

6. سهولت نصب

نصب سیستم‌های گرمایشی از کف تابشی تقریبا آسان است. اگر این کار در مراحل ساخت یا بازسازی خانه صورت بگیرد شرایط بسیار بهتر خواهد بود.

معایب سیستم‌ گرمایش از کف تابشی

با وجود مزایای فراوان این سیستم‌ها بی‌نقص نیستند:

1. هزینه نصب

با توجه به زیرساخت‌های لازم در هر دو نوع سیستم (هیدرونیک یا برقی) برای راه‌اندازی و نصب سیستم گرمایش از کف باید هزینه اولیه نصب و راه‌اندازی پرداخت شود. اگرچه این کار باعث کاهش هزینه مصرف انرژی در درازمدت می‌شود.

2. زمان پیش گرمایش بالا

یکی از معایب دیگر سیستم گرمایش از کف تابشی زمان پیش گرمایش بالای آن است. در شروع فصل سرما بالاترین دمای آن 20 درجه است و پس از گذشت هر 12 ساعت می‌توان 5 درجه به آن اضافه کرد. در نهایت با گذشت 36 ساعت به دمای مطلوب 35 درجه در فصل سرما می‌رسد. رسیدن به این دمای مطلوب در سیستم‌های گرمایشی دیگر در زمان کوتاه‌تری انجام می‌شود.

اجزای اصلی سیستم‌های گرمایش تابشی از کف چیست؟

1) لوله‌های PEX / کابل‌های گرمایشی / تشک‌های حرارتی: این قسمت از سیستم‌های گرمایشی تابشی وظیفه هدایت گرما را بر عهده دارد. لوله PEX، آب داغ را از یک دیگ بخار توزیع می‌کند، در حالیکه دو گزینه دیگر مستقیماً از طریق مقاومت الکتریکی، گرما را تولید می‌کنند.

2) مُقَسِم یا تقسیم‌کننده (توزیع‌کننده): آب گرم را بین مدارهای مختلف لوله‌کشی هیدرونیک، توزیع می‌کند.

3) دریچه‌ها و اتصالات متحرک: سوپاپ‌ها برای کنترل جریان آب را به کار می‌روند، در حالیکه اتصالات، ارتباط بین لوله‌کشی‌ها و سایر اجزای سیستم‌های گرمایشی تابشی را فراهم می‌کنند.

4) Control pack: سیستم را براساس تنظیمات کاربر، کنترل می‌کند.

5) کنترل گرمایش (ترموستات): اجازه می‌دهد تا کاربر، دمای مورد نیاز را معین کند.

مزایای سیستم‌های گرمایش تابشی از کف

1) سیستم‌های گرمایشی تابشی هیدرونیک برای ساختمان‌های نوساز و جدید با اتاق‌های بزرگ و سقف بلند مناسب است، هم عملکرد و هم راحتی و رفاه را تامین می‌کند.

2) کنترل سطح گرمایش سیستم‌ها به راحتی قابل تنظیم است.

3) صرفه‌جویی در انرژی و کاهش صورتحساب ماهانه.

4) با از بین بردن سیستم‌های گرمایشی سنتی، فضای آزاد بیشتری در دسترس است.

5) هوا از طریق پدیده طبیعی همرفت، حرکت می‌کند و انتشار گرد و غبار و مواد آلرژی‌زا را به حداقل می‌رساند.

6) بدون سروصدا کار می‌کند.

کلام نهایی

اگرچه هزینه و مراحل راه‌اندازی سیستم‌های گرمایشی از کف تابشی بسیار بالاست، اما توجه کنید که هزینه مصرف انرژی در درازمدت به شدت کاهش می‌یابد. با توجه به مزایا و معایب معرفی شده می‌توانید با توجه به نیاز خود نوع سیستم گرمایشی منزل خود را انتخاب کنید. توصیه می‌شود برای کف حمام از این نوع سیستم گرمایشی استفاده شود.