تا چند سال پیش اگر می خواستید لوله کشی ساختمان خود را انجام دهید، به یک لوله کش ساده نیاز داشتید! او با ابزاری ساده می توانست اتصال لوله ها را انجام دهد. اما به نظر شما لوله کشی یک ساختمان چند طبقه را می توان به یک لوله کش ساده سپرد؟
امروزه به دلیل اهمیت بالای لوله کشی در ساختمان، سیستم های لوله کشی نیز بسیار پیشرفته شده است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید لوله کشی به یک علم تبدیل شده است و در دانشگاه های برتر جهان نیز تدریس می شود (در مقالات قبلی درباره طراحی و اصول لوله کشی و پایپینگ به طور کامل توضیح داده شد). مهندسان لوله‌کشی یا پایپینگ می توانند سیستم های لوله کشی ساختمان را به بهترین شکل ممکن انجام دهند. علاوه بر آن، طراحی و نوشتن استانداردهای لوله کشی نیز یکی دیگر از وظایف مهندسان است. رعایت این اصول و قوانین استاندارد می تواند باعث افزایش طول عمر لوله ها و اتصالات فلزی شده و همچنین از بروز مشکلات ساختمانی در سال های بعد جلوگیری کند.
با استفاده از اصول پایپینگ می توان طراحی و نصب سیستم های لوله کشی را انجام داد. یکی از مهم ترین موارد هنگام نصب لوله و اتصالات ساختمانی، توجه به نوع اتصال ها است. مهندسان پایپینگ با توجه به نوع اتصال مورد نیاز برای لوله ها، انتهای لوله ها فلزی را به شکل های مختلف طراحی می کنند. این طراحی ها را آرایش انتهایی لوله می نامند. اگر آرایش انتهای لوله ها به درستی انجام نشده باشد، اتصال انواع لوله های ساختمانی نیز با مشکل رو به رو می شود.
اگر می خواهید با انواع اتصالات اجزای مختلف لوله کشی و نحوه ی آرایش انتهایی لوله ها آشنا شوید، پیشنهاد می کنیم در ادامه ی مقاله همراه ما باشید!
آرایش انتهایی لوله ها چه تاثیری بر نوع اتصال دارد؟
به هم وصل کردن انواع لوله و اتصالات در تاسیسات یکی از چالش برانگیزترین بخش های لوله کشی است. زیرا اکثر خرابی و مشکلات لوله کشی از قسمت هایی شروع می شود که اتصال صورت گرفته است. محل اتصال بین لوله و شیرآلات و اتصالات و غیره می تواند از موارد نقطه ضعف اجرا مهندسی باشد زیرا اگر مهارت مجری کار به حد کافی نباشد در فشار و دمای بالا به مشکلاتی بر میخورد .
از جمله روش اتصال اقلام پایپینگی بین لوله و اتصالات و شیرآلات در لوله کشی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• اتصالات رزوه (threaded joint)
• اتصالات فلنجی (flange joint)
• اتصالات لب به لب (butt joint)
هر کدام از این اتصالات دارای ویژگی های منحصر به فردی است. بنابراین برای انتخاب نوع اتصال باید به شرایط کاری و نوع لوله های در دسترس توجه کرد. برای اینکه اتصال های لوله کشی به بهترین شکل ممکن انجام شود، باید انتهای لوله ها را مناسب با نوع اتصال آماده سازی کرد. برخی از این اتصال ها نیاز به لوله هایی دارند که دو طرف آن رزوه شده باشد و برخی دیگر نیز نیازمند شرایط خاصی هستند. بنابراین پس از انتخاب نوع اتصال، آرایش انتهایی لوله ها باید مطابق با آن انجام شود.
انواع آرایش انتهایی لوله ها:
شاید برای شما هم سوال پیش آمده باشد که آرایش انتهای لوله به چه معناست؟ به عملیات ماشین کاری که در دو طرف لوله ها انجام می شود، آرایش انتهایی لوله می گویند. آرایش لوله ها را بر اساس استانداردهای پایپینگ به سه گروه تقسیم بندی می کنند که در ادامه ی مقاله بیشتر با آن ها آشنا خواهیم شد.
آرایش انتهای صاف (plain end) :
این نوع از آرایش انتهای لوله را اصطلاحا PE می گویند که از طریق برش 90 درجه بر روی سطح مقطع لوله ایجاد می شود. همچنین به دلیل عمود بودن تیغه ی برش، به این نوع آرایش، آرایش مربعی نیز می گویند. آرایش انتهایی صاف جزء ساده ترین آرایش های لوله است که کاربرد بسیار زیادی دارد. برای اتصال لوله هایی که دارای این آرایش باشند، معمولا از اتصالات لب به لب و روش های جوشکاری استفاده می شود. به این صورت که انتهای دو لوله را به هم متصل کرده و پس از اندازه گیری های دقیق اقدام به جوشکاری می شود. البته می توان پس از آرایش ساده، دو طرف لوله را رزوه کرد و روش های دیگر اتصال را روی آن انجام داد. به همین دلیل آرایش انتهایی ساده می تواند پایه ای برای سایر آرایش ها باشد. لازم به ذکر است که به علت طراحی ساده در این نوع آرایش، استانداردهای مشخصی وجود ندارد و سرعت اتصال نیز بالاتر است.
آرایش انتهای رزوه ای (threaded end):
آرایش انتهای رزوه ای یا TE برای اتصال لوله هایی مناسب است که قصد داریم پس از مدتی آن ها را جابجا کنیم. در این آرایش دو طرف لوله را رزوه کرده و از طریق اتصالات فلنجی و اتصالات رزوه ای لوله ها را به هم متصل می کنند. این روش معمولا برای لوله های با قطر کم تر از 3 اینچ کاربرد دارد. زیرا برای لوله های با قطر بزرگتر، نمی توان رزوه های دقیقی ایجاد کرد. از آنجا که دقت رزوه در این آرایش بسیار مهم است، استانداردهای زیادی برای تعیین آن نوشته شده است که از جمله ی آن ها می توان به ASME B1.20.1 و همچنین BS21 اشاره نمود. در این استانداردها تمامی مشخصات رزوه آورده شده است که می توان از آن برای آرایش لوله استفاده کرد. در آرایش انتهای رزوه شده، نمی توان اتصال مطمئنی داشت زیرا ممکن است سیالات موجود در لوله ها از بین رزوه ها خارج شود یا اینکه پس از مدتی رزوه های ایجاد شده دچار مشکل شوند. در صورتی که آرایش انتهایی ساده دارای ضریب اطمینان بالاتری است. در نتیجه در کاربردهای حساس که احتیاجی به باز و بسته کردن مجدد لوله ها نیست، بهتر است از آرایش انتهای رزوه ای استفاده نشود.
آرایش انتهای ماشین کاری (beveled end) :
آرایش انتهایی ماشین کاری شده یا پخ شده از یک برش 30 درجه در دو طرف لوله ها ایجاد می شود. در این آرایش نیز مانند آرایش انتهایی ساده، از روش اتصال جوشکاری برای لوله ها می توان استفاده کرد. از آنجا که لبه ها در آرایش ماشین کاری دارای زاویه ی 30 درجه است، جوشکاری با کیفیت را می توان روی آن انجام داد. استاندارد مورد استفاده در این آرایش لوله شامل ASME B16.25 می باشد که به وسیله ی آن می توان پخ های دقیقی را در دو طرف لوله ایجاد کرد.
در این مقاله به اصول پایپینگ در ساختمان سازی و همچنین نحوه ی آرایش انتهایی لوله پرداختیم. احتمالا شما هم به این نتیجه رسیده اید که لوله کشی ساختمان بسیار حساس و با اهمیت است.