انواع زانو مانیسمان بنکن و کارکرد آن ها
اتصالات لوله
اتصالات لوله به تجهیزاتی گفته می شوند که در سیستم لوله کشی، برای تغییر جهت، انشعاب یا تغییر قطر لوله مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع مختلفی اتصالات لوله در سایزهای گوناگون وجود دارد که پرکاربرد ترین آن ها عبارتند از:
- زانو جوشی مانیسمان
- سه راهی جوشی مانیسمان
- تبدیل جوشی مانیسمان
- کپ مانیسمان
- بوشن
در این مقاله به معرفی انواع زانویی مانیسمان می پردازیم:
زانو مانیسمان بنکن
زانویی را جهت تغیر جهت جریان سیال در یک سیسستم لوله کشی استفاده می کنند. بطور کل 3 نوع زانویی مانیسمان بنکن وجود دارد که به معرفی آن ها خواهیم پرداخت:
انواع زانویی مانیسمان بنکن
- زانویی 45 درجه بنکن
- زانویی 90 درجه بنکن
- زانویی 180 درجه بنکن
هر سه نوع زانویی های فوق در مدل شعاع بلند موجود می باشند ولی تنها زانویی 90 درجه و 180 درجه در مدل شعاع کوتاه موجود بوده و تولید می شوند.
شعاع گردش بلند و کوتاه برای زانو مانیسمان بنکن
زانویی ها از نظر شعاع گردش به دو گروه تقسیم بندی می شوند: شعاع بلند و شعاع کوتاه.
برای اینکه تفاوت زانویی شعاع کوتاه و شعاع بلند را بیان کنیم، ابتدا باید به تعریف فاصله تا مرکز بپردازیم.
فاصله تا مرکز: فاصله تا مرکز در زانویی مانیسمان بنکن برابر است با فاصله یک سمت زانویی تا مرکز وجه دیگر آن مطابق شکل زیر.
طبق استاندارد ASME B16.9 برای زانویی شعاع بلند فاصله تا مرکز برابر با 1.5 برابر NPS زانو برحسب اینچ (R=1.5D) و برای زانویی شعاع کوتاه برابر با خود سایز (NPS (R=1.0D می باشد.
نحوه ساخت زانویی مانیسمان بنکن
شکل دهی زانویی مانیسمان به سه صورت انجام می پذیرد که عبارتند از:
- mandrel method
- extrusion method
- hot forming method
روش اول (mandrel method) یکی از متداول ترین روش های ساخت زانویی مانیسمان می باشد و بدین گونه است که:
ابتدا لوله مانیسمان با ضخامت تعیین شده را برش می دهند. لوله برش خورده را مطابق شکل در قالبی استوانه ای به نام mandrel جاگذاری می کنند.
سپس لوله بر روی این قالب حرکت کرده و به آن حرارت می دهند تا وقتی به انتهای mandrel و قسمت U شکل آن رسید حالت گرفته و شکل زانویی را به خود بگیرد.
سایز و ضخامت زانو مانیسمان بنکن
سایزهای زانو مانیسمان با دو عدد NPS و ضخامت مشخص می شود. بدان معنا که اگر شما بخواهید یک زانو مانیسمان را انتخاب کنید کافی است دو عدد NPS و ضخامت را مشخص کنید تا زانو مانیسمان مورد نظر مشخص شود.
NPS چیست؟
استاندارد و زبان مشخص برای بیان سایز به واحد اینچ می باشد که میتوان با کمک آن قطر بیرونی زانو مانیسمان را براساس میلی متر مشخص کرد.
NPS های رایج به صورت ½ اینچ، ¾ اینچ،1 اینچ، 1.1/4 اینچ، و… می باشد و بدین صورت مشخص می شود که با توجه به سایز لوله و دیگر اقلام، سایز زانو منیسمان هم مشخص می شود.
به طور مثال اگر لوله 2” داشته باشیم، زانو مانیسمانی که قرار است به این لوله نصب شود باید سایز 2” باشد.
ضخامت زانو مانیسمان بر چه اساس می باشد؟
در هر یک از سایزها، زانو مانیسمان دارای چند ضخامت می باشد که با توجه به نوع طراحی و فشار- دما این ضخامت مشخص می شود. ضخامت ها با یک عدد بی بعد Sch(Schedule) مشخص می شود و بدین صورت می باشد که در جدول استاندارد، Sch 20، Sch 40، Sch STD، Sch SGP، Sch 80 و… وجود دارد. هر کدام از این اعداد دارای ضخامتی مشخص در یک سایز مشخص می باشند و بدین صورت می باشد که هرچه اعداد کنار Sch بزرگتر شود ضخامت بیشتر می شود و با توجه به همین نکته ضخامتSch 80 از ضخامت Sch 40 بیشتر می باشد.
روش اتصال به صورت Butt Weld
آرایش لبه ابتدایی و انتهایی لوله مانیسمان به صورت پخ خورده (beveling) می باشد که حالت V دارد و مناسب برای جوشکاری می باشد که فضای خالی با ماده مذاب جوش پر می شود و یک اتصال محکم و دائمی ایجاد می کنند. به این شیوه ی اتصال در جوشکاری Butt weld گفته می شود و در جوشکاری بسیار کاربرد دارد.
لیست قیمت زانو مانیسمان بنکن
| 40/45زانو | 40/90زانو | سایز |
| 135,000 | 225,000 | ½ |
| 170,000 | 280,000 | ¾ |
| 195,000 | 330,000 | 1 |
| 280,000 | 430,000 | 1 ¼ |
| 410,000 | 690,000 | 1 ½ |
| 630,000 | 1,100,000 | 2 |
| 1,600,000 | 2,300,000 | 2 ½ |
| 2,100,000 | 3,200,000 | 3 |
| 3,900,000 | 6,000,000 | 4 |
| 6,800,000 | 10,500,000 | 5 |
| 9,500,000 | 14,500,000 | 6 |
| 18,500,000 | 28,000,000 | 8 |
| 32,000,000 | 55,000,000 | 10 |