همراهان عزیز و گرامی کلینیک ساختمانی امجدی، نبشی و ناودانی دو مورد از پرکابردترین محصولات در صنایع ساخت و ساز محسوب می‌شوند. تفاوت نبشی و ناودانی باعث شده تا آنها در بخش‌های مختلفی استفاده شوند و قیمت‌های متفاوتی نیز داشته باشند. اگر در صنعت ساختمان‌سازی فعالیت دارید، بهتر است از تفاوت نبشی با ناودانی مطلع باشید.ما نیز قصد داریم در این مطلب فرق نبشی و ناودانی را برای شما شرح دهیم. در ادامه همراه وبلاگ آیرومارت باشید.
نبشی چیست؟
نبشی یا گوشه یکی از مهم‌ترین سازه‌های فولادی است که به صورت مستقل یا ترکیب با قطعات دیگر به‌خصوص در صنعت ساختمان استفاده می‌شود و شکل آن به این صورت است که از دو قطعه مستطیلی عمود برهم با طول شش و ۱۲ متر وضخامت‌های سه تا ۳۵ میلی‌متر تشکیل می‌شود. علاوه بر این وزن و روش تولید آن، بر مسائلی چون قیمت نبشی و کاربرد آن موثر است.
در کنار شباهت‌های صنایع استفاده‌کننده، دسته‌بندی مشابه هم پرسی و فابریک (با توجه به روش تولید) و هدف‌گذاری در انتخاب جنس ناودانی و نبشی مانند استیل یا گالوانیزه، تفاوت انواع نبشی و ناودانی علاوه بر قسمت ظاهر که عموما نبشی را L شکل می‌شناسند و ناودانی را U شکل، درکاربرد آنها نیز هست. این دو قطعه فولادی بیشتر در صنعت ساخت و ساز کاربردهای مختلف و گاهی مکمل دارند که به طور مثال عموما از نبشی می‌توان بیشتر به عنوان پروفیلی در اتصال پل‌ها به ستون‌ها و ناودانی را وسیله‌ای برای ساخت ستون یاد کرد.
نبشی را می‌توان از نظر دو پارامتر «ظاهر» و «روش تولید» به گروه‌های متفاوت تقسیم کرد. با توجه به شکل ۱، برای حالت اول زمانی که دو قطعه مستطیلی یا اصطلاحا بال نبشی عمود بر هم دارای اندازه برابر باشند، نبشی بال مساوی و برای حالتی که نابرابر باشند، نبشی بال نامساوی است. برای نمایش آن اصولا از حرف L (گاهی V برای بال مساوی) استفاده می‌کنند، گفتنی است که برای بال مساوی از یک عدد نشانگر اندازه در سمت راست (مانندL300) و در حالت بال نامساوی اندازه‌ها به صورت ضرب شده (مانند L100*300) نمایش داده می‌شود. البته ضخامت نیز از دیگر مشخصه‌ها به هنگام انتخاب است که به صورت عددی در کنار اندازه بال نوشته می‌شود (مانند L5*100*500). برای تعیین قیمت نبشی، به ضخامت بال و وزن آن توجه می شود.
برای حالت دوم یعنی بر اساس روش تولید به دو دسته نبشی فابریک و نبشی پرسی تقسیم می‌شود؛ همان‌طور که در شکل دو نشان داده شده است، تفاوت در روش تولید بر شکل ظاهری آنها نیز تاثیر گذاشته است. نبشی فابریک به این صورت که بیلت فولادی در درون دستگاه قرار گرفته و با نورد گرم به شکل L درمی‌آید یعنی در واقع از ابتدای کار شکل آن ایجاد می‌شود، در حالتی که نبشی پرسی با استفاده از ورق است که با پرسکاری در مراحل آخر به شکل L خارج می‌شود.
جنس نبشی عموما از استیل (بیشتر از آلیاژهای 302 و 304 به دلیل خواص مکانیکی مطلوب مانند ضدزنگ بودن استفاده می‌شود)، آلومینیوم، پلیمرهایی مانند پلی اتیلن و پی وی سی و… است. گفتنی است که انواع شناخته شده‌ای برای نبشی در بازار وجود دارد که نشات گرفته از همان انواع اصلی و جنس‌های گفته شده است؛ به طور مثال نبشی گالوانیزه همان فولادی است که برای افزایش مقاومت خوردگی آن، با لایه روی پوشیده شده، نبشی اسپیرال، همان بال مساوی سبک است که در اندازه و ضخامت خاص می‌باشد و یا نبشی لقمه که حالت استیل خرد شده با طول‌های کوچک است.
کاربرد نبشی در ساختمان سازی
مهم‌ترین کاربرد نبشی در صنعت ساختمان سازی است. برخی از کاربردهای آن شامل موارد زیر می‌شود:
- اتصال پل به ستون
- اتصال تیرآهن به بیم‌های باربر
- ساخت ستون
- ساخت خرپا
- ساخت سقف کرمیل
- اتصالات ساده
- اتصال ستون به صفحات در فونداسیون
ناودانی چیست؟
ناودانی به عنوان یکی دیگر از پروفیل‌های توخالی در صنعت ساختمان است که از یک جان و دو بال تشکیل شده و از دو جهت ظاهر و روش تولید مانند نبشی تقسیم‌بندی می‌شود. در حالت اول دو نوع مشبک و ساده دارد؛ در سطح ناودانی مشبک که از ورق گرم گالوانیزه است، سوراخ وجود دارد که کاربرد آن را نسبت به ناودانی ساده که از ورق گرم که در صورت لزوم گالوانیزه می‌شود و سوراخ در سطح ندارد، متفاوت است. از جنبه دیگر مطابق با شکل شماتیک سه دسته بندی وقتی بال‌ها موازی هم باشند طبق استاندارد UPE به ناودانی U و زمانی که بال‌ها حالت مخروطی دارند به آنها ناودانی C می‌گویند. لازم به ذکر است که اندازه ارتفاع بال‌ها در هر نوع معمولا 30 تا 400 میلی‌متر و سایز آن 8، 10، 12، 14، و 16 است که در تعیین قیمت ناودانی نقش اساسی دارد.
در حالت سوم که تقسیم‌بندی بر اساس روش تولید است، درست همانند نبشی، ناودانی نیز به دو دسته پرسی و فابریک تقسیم می‌شود که در دسته پرسی ورق فولاد از محل تعیین شده (جدایی بال‌ها از جان در عرض)، پرسکاری می‌شود تا شکل نهایی را بگیرد، اما در نوع فابریک، به هنگام ساخت از ابتدا ناودانی شکل خود را داشته و با دو حالت نورد سرد و گرم تولید می‌شود.
جنس ناودانی عموما فولاد یا استیل، آلومینیوم و حالت خاص آن گالوانیزه که همان لایه روی کشیده شده بر فولاد است و قاعدتا بسته به کاربرد جنس، اندازه و وزن آن تعیین می‌گردد.
کاربردهای ناودانی در ساختمان سازی
- ساخت و تولید ماشین‌آلات
- ساخت چهارچوب
- ترمیم بنا و سازه‌ها
- ساختمان‌سازی
- تشکیلات دریایی
- ساپورت لوله‌های انتقال آب
- سینی کابل‌های برق
فرق نبشی و ناودانی
باتوجه به مواردی که در تعاریف نبشی و ناودانی گفته شد، این دو محصول آهنی دارای تفاوت‌هایی‌اند که در دانستن آنها به خرید آگاهانه شما کمک شایانی خواهد کرد.
۱. تفاوت ظاهری
معمولا فقط با نگاه کردن به عکس نبشی و ناودانی تفاوت آنها را متوجه می‌شوید. نبشی شبیه حرف L انگلیسی است، در حالی که ناودانی به شکل حرف U یا C انگلیسی شباهت دارد. طول بال‌ها در ناودانی بین ۳۰ تا ۴۰۰ میلی‌متر است و این پروفیل‌ها در سایزهای ۸ تا ۱۶ ساخته می‌شوند. طول نبشی بین ۶ تا ۱۲ متر و ضخامت آنها بین ۳ تا ۳۵ میلی‌متر است.
بدون شک تفاوت شکل نبشی و ناودانی‌ها در استفاده از آنها تاثیرگذار است. در برخی موارد می‌توان با بریدن محوری ناودانی از بخش جان، دو نبشی ایجاد کرد. البته در هر پروژه‌ای استفاده نمی‌شود، زیرا در برخی از پروژه‌ها بر استفاده خاص از نبشی تاکید زیادی شده و باید از نوع فابریک آن استفاده کرد.
۲. تفاوت در اجزای سازنده
جهت شناسایی بهتر مقاطع فلزی، به اجزای تشکیل‌دهنده آنها یک نام اختصاص داده می‌شود. البته این نام از نظر مهندسی قابل توجیه است. به عنوان مثال، به عضوی که در برابر نیروهای کششی مقاومت می‌کند، جان می‌گویند و عضوی که در برابر نیروهای خمشی و برشی مقاومت دارد نیز با نام بال شناخته می‌شوند:
-
جان
قسمت میانی ناودانی که دو بال بر روی آن دیده می‌شوند، جان نام دارد. تفاوت نبشی و ناودانی از این نظر است که در نبشی قسمتی به نام جان وجود ندارد. بلکه با در نظر گرفتن نحوه قرارگیری آن در سازه، می‌توان یک بالِ آن را جان در نظر گرفت. ولی این عضو در ناودانی وجود دارد و برای طراحی‌ها محاسبه می‌شود.
-
بال
در ساختار هر دوی این محصولات بال وجود دارد. در ناودانی جان نیز بین دو بال قرار می‌گیرد، ولی در نبشی جان دیده نمی‌شود و دو بال به شکل عمود بر روی هم قرار می‌گیرند. تفاوت دیگر نبشی و ناودانی مربوط به سایز بال آنهاست. در نبشی‌ها ممکن است دو بال هم اندازه نباشند. یعنی پروفیل نبشی به دو صورت با بال مساوی یا غیر مساوی وجود دارد. ولی در ناودانی دو بال همیشه اندازه یکسانی دارند.
۳. تفاوت در جنس
از دیگر تفاوت های نبشی و ناودانی می‌توان به تنوع مواد اولیه به کار رفته در نبشی اشاره کرد. اگرچه اکثرا نبشی آهنی را به عنوان نبشی اصلی می‌شناسند، ولی انواع و اقسام متریال برای ساختن این محصول به کار می‌روند. برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از: نبشی گالوانیزه، نبشی پلاستیکی، نبشی پی وی سی، نبشی استیل و نبشی ام دی اف. اما ناودانی در بیشتر مواقع از جنس متریال فلزی به فروش می‌رسد.
۴. تفاوت در استاندارد
استاندارد مورد استفاده برای تولید نبشی BS EN 10056 و استاندارد DIN 1022 است. استاندارد مورد استفاده برای تولید ناودانی BS EN 10279 و DIN 1026 نام دارد.
شباهت نبشی و ناودانی
در این مبحث با توجه به اینکه نقاط اختلاف نبشی و ناودانی به تفصیل بیان شد، جای آن دارد که در مورد شباهت های این دو پروفایل نیز به اختصار صحبت نماییم. نبشی و ناودانی در بازار آهن و فولاد همواره در کنار هم ذکر می شوند. این موضوع بی دلیل نیست. مواردی که می توان از جمله شباهت های نبشی و ناودانی برشمرد به شرح ذیل می باشد:
- نبشی و ناودانی هر دو پروفیل ساختمانی باز به حساب می آیند.
- نبشی و ناودانی هر دو به دو صورت سنگین و سبک در بازار ارائه می گردند.
- نحوه تولید نبشی و ناودانی به دو صورت فابریک از طریق نورد گرم و پرسی از طریق شکل دهی سرد می باشد.
- عموما کارخانه های تولید کننده نبشی چه به صورت فابریک و چه به صورت پرسی، ناودانی نیز با همان پروسه تولید می نمایند.
همراهان گرامی کلینیک ساختمانی امجدی، نبشی و ناودانی دو مقطع فولادی پرکاربرد در ساختمان‌سازی و صنایع دیگر هستند که اغلب سازندگان با آشنایی دارند. قیمت نبشی و قیمت ناودانی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و تقریبا به هم نزدیکند. مهم‌ترین شباهت نبشی و ناودانی نیز در کاربرد آنهاست. تفاوت نبشی و ناودانی را می‌توان در شکل ظاهری، استانداردهای تولیدی و کاربردهایشان جستجو کرد که در این مقاله به‌تفصیل درباره هر یک از آنها صحبت کردیم.