دستگاه جوش لوله های پلی پروپیلن از جمله ابزار بسیار پر کاربرد در عملیات لوله کشی به حساب می آید که
می توان گفت امکان لوله کشی بدون در نظر گرفتن آن غیر ممکن است. این وسیله در کنار قیچی لوله بر، به
یک اندازه در امر لوله کشی اهمیت دارند. دستگاهجوش، روکش درونی یا بیرونی لوله هاو اتصالات را داغ کرده
و به این صورت باعث می شودکه آنها به یکدیگر جوش بخورند.دستگاه جوش پلی پروپیلن یا اتو جوش لوله
سبز بارین پلیمر مخصوص جوش پلاستیکی لوله های پلی پروپیلن بوده و جهت اتصال انواع لوله
های پلی پروپیلن مصرفی درتاسیسات ساختمانی به کار می رود.دستگاه جوش لوله های پلی پروپیلن
درواقع شامل یک صفحه حرارت پذیر است که توسط یک دسته نگهداری می شود.این دستگاه به گونه ای
طراحی شده است تا دمای لازم جهت ذوب کردن بخشی ازپوسته درونی یا بیرونی لوله ها واتصالات پلی پروپیلن
را فراهم سازد. دمای موردنیاز برای ذوب کردن پلی پروپلین جهت جوش آنها، طبق آزمایش و استاندارد، ۲۶۰ درجه می باشد.
این دستگاه توسط قالب هایی که به شکل بوشن هستند لوله ها و اتصالات پروپلین را آماده جوش خوردن می نماید.
اجزا دستگاه جوش:
دستگاه جوش دارای اجزای متعددی است که به طور مختصر به برخی از آنها اشاره می کنیم:
صفحه جوش یا صفحه المنت:
که به یک سیم پیچ متصل شده و با استفاده از جریان برق داغ می شود.
قالب های جوش:
که دو به دو به صفحه المنت پیچ می شوند و لوله و اتصالات به سمت آنها فشار داده شده و داغ می شوند.
پایه یا گیره:
که دسته دستگاه توسط آن روی سطح زمین یا بدنه میز ثابت می شود.
مشخصات دستگاه جوش لوله پلی پروپیلن
- قدرت واقعی 750 وات
- ولتاژ 220 ولت
- کنترل اتوماتیک دما در رنج کاری 50 تا 350 درجه سانتیگراد
- سایزقالب ها 20، 25، 32، 40و 50میلیمتر (قابلیت
- جوش تا قالب 125 میلیمتر)
- المنت های استيل با عمرطولانی
- جعبه حمل و نقل بالوازم کامل
- كليداتصال جريان برق بانشانگر كاركرد المنت
- بدنه دایکاست آلومینیوم سبک
- دارای جدول جوشکاری استانداردداخل جعبه
- قيچی لوله بر، تراز، متر، آچار آلن مخصوص كاليبرها
- قطعات اتصال كاليبر ها دايكاستی(قالب ها)
- دارای ضمانت و خدمات پس ازفروش
نحوه کار با دستگاه جوش:
اتصالات پلي پروپيلنی به وسيله يك دستگاه
جوش داراي المنت برقی يا گازسوز كه به آن
اصطلاحاٌ اتو يا فيوژن گفته مي شود.
اين دستگاه داراي قالب هايي به دوشكل نر
و ماده است كه قالب نر براي ورود اتصال و
قالب ماده براي ورود لوله وگرم كردن آنها به
كار می رود.قبل از جوشكاري، همه سايزهاي
لوله و اتصالات مورد مصرف در پروژه را براي
آزمايش آماده كنيد.
قالب هاي تفلون دار، قيچي و همچنين مح
جوش لوله و اتصالات
را با پارچه نرم ومرطوب كاملاٌ تميز كنيد.
حتماً از قالب هاي استاندارد, به ويژه انواع
عرضه شده توسط
شركت ساوه صنعت بسپار استفاده كنيد.
از جوشكاري لوله و اتصالات بيضي شكل،
معيوب، مستعمل، بيش از حد
كثيف وبا برش نامناسب خودداري كنيد.
لوله ها را با قيچي مناسب و به صورت
كاملاً صاف ببريد.
گوشه هاي تيز ناحيه برش را صاف كنيد.
لوله و اتصالات كثيف را ابتدا با پارچه نرم و
تميز و خشك پاك كنيد.
دماي دستگاه را روی 10 ± 260 درجه سانتيگراد
تنظيم كنيد. دستگاه جوش را به برق وصل
كرده و 10 تا 30 دقيقه صبر كنيد تا
چراغ دستگاه تغييروضعيت دهد. پس از آن 5 تا 10
دقيقه تأمل كرده و سپس جوشكاري را آغاز
كنيد.عمق جوش را با شابلون يا خط كش
روي لوله و اتصال مشخص كنيد.
هم زمان لوله و اتصال را به داخل قالب ها فشاردهيد.
از چرخاندن قطعات در اين مرحله خودداري كنيد.
عمق جوشكاري، زمان گرم شدن،زمان جوشكاري و زمان
لازم براي خنك شدن قطعات در جدول زیر آورده
شده است.
پارا مترهای اصلی جوشکاری لوله های پلی پرو پیلن
| قطر بیرونی لوله (mm) |
عمق جوش (mm) |
زمان گرم شدن (ثانیه) |
زمان نگهداری (ثانیه) |
زمان خنک شدن (دقیقه) |
| 20 | 14 | 27-18 | 4 | 2 |
| 25 | 15 | 36-24 | 4 | 2 |
| 32 | 16.5 | 6-5 | 6 | 4 |
| 40 | 18 | 8-6 | 6 | 4 |
| 50 | 20 | 12-8 | 6 | 4 |
| 63 | 24 | 18-12 | 8 | 6 |
| 75 | 25 | 30 | 8 | 8 |
| 90 | 29 | 40 | 8 | 8 |
| 110 | 32.5 | 50 | 10 | 8 |
.زمان گرم شدن از هنگامي آغاز مي شود كه لوله و
اتصال به انتهاي قالب مي رسند. در صورتي
كه دماي محيط محل كار كمتر
از 5 درجه سانتي گراد باشد، فقط زمان گرم شدن
لوله و اتصالات را 50% بيافزاييد و از افزايش دماي
دستگاه خودداري كنيد.
پس از سپری شدن زمان جوشكاری، لوله و اتصال را از
قالب خارج كرده و بلافاصله بدونچرخش به هم فشار
دهيد.جوش نباید تا پايان زمان خنك شدن، تحت
تنش مكانيكی قرار گيرد.
پس از هر بار جوشكاري، قالب هاي دستگاه را
به خوبی تميز كنيد.
قسمت جوش اولين لوله واتصال را از وسط با قيچی
ببريد و از قسمت برش خورده مجدداً يک
لايه حلقوي جداو آن را به 4 قسمت مساوی تقسيم
كنيد. چنان چه سطح قسمت هاي برش خورده صاف
و بدون درز بوده و دهانه آن تنگ نشده باشد و 4
قطعه تقسيم شده آن از هم جدا نشود،
دستگاه جوش و مجري ايده آل هستند. در غير اين
صورت،جوشكاري از لحاظ فني ناقص بوده و چنانچه
به همين شكل ادامه يابد،تأسيسات آن پروژه در آينده
در معرض خطر قرار خواهد داشت.قالب هاي سايز 40
و بالاتر را به عقب حفره دستگاه متصل كنيد.
نصب
- لوله کشی باید راست،صاف وتا جایی که ممکن است
- مستقيم ودرخطوط موازی با دیوارها،سقف ها و
- کف های ساختمان اجرا شود.
- خطوط لوله در هر گروه لوله باید با هم موازی و به
- هم نزدیک باشد.
- فاصله لوله هاازهم بایدطوری باشدکه اجرای کامل عایق
کاری،دسترسی به
- شیرها و تعمیر وتنظیم آنها، جوشکاری،بازرسی و تعمیر
- لوله و اتصالات به آسانی میسر باشد.
- لوله و دیگر اجزای لوله کشی باید کار نکرده ونو باشند
- واز بکار بردن مصالح کهنه و فرسوده خودداری شود.
- پیش از نصب لوله واتصالات بایداز نظرسالم بودن
- بازرسی شده واز به کار بردن قطعات ترک دار
- سوراخ دار و معیوب خودداری شود. لوله ها اتصالات
- باید پیش ازنصب ازداخل وخارج کاملا تمیز و عاری از اجسام
- و مواد خارجی و اضافی شوند.
- نصب لوله و اتصالات باید بدون اعمال فشار انجام شوند.
- خطوط لوله نباید از داخل دودکش، کانال هوا، چاه آسانسور، اتاق
- ترانسفورماتور و اتاق تابلوی برق عبور کند.
- خطوط لوله نباید از پنجره ها، درها و دیگر بازشوهای ساختمان عبور کند.
- دهانه های لوله انشعاب، که ادامه لوله کشی آن به بعد موکول می شود
- باید بلافاصله با درپوش موقت بسته شود.
- به هنگام هر وقفه در کار (در پایان هر روز کاری یا تعطیلی موقت کارگاه)،
- دهانه باز لوله ها بایدبا درپوش موقت بسته شوند.
- در لوله کشی روکار یا درون داکت ها و سقف های کاذب، هرگز لوله
- را به صورت معلق وآویزان رها نکنید.
- در صورت عدم امکان رعایت عمق یخبندان بایستی از عایق مناسب
- استفاده شود.طبق استانداردهای بین المللی، عایق کاری برای
- لوله های آب سرد و گرم و همه انواع لوله ها الزامی است.
- در صورتی که در کشور ما حتی لوله های فلزی را در بیشتر موارد
- عایق نمی کنند.
- یخ زدگی باعث ترکیدگی اکثر انواع لوله ها من جمله لوله های
- فلزی می شود.
- آب هنگام انجماد افزایش حجم می یابد و همین امر سبب ایجاد
فشاردر داخل لوله می گردد.
- لوله های پلی پروپیلن در دمای صفر درجه سانتی گرادوپایین تر
- شکننده شده و وارد کردن
ضربه به آنها باعث شکستن یا ترکیدگی لوله می شود. بنابراین باید
آن رابا عایق مناسب پوشان نصب در چنین شرایطی باید با دقت انجام شود.
- چنانچه در خارج از ساختمان از لوله های پلی پروپیلن استفاده می کنید،
- تا حد امکان اجرا را به صورت توکار انجام داده و در صورت عدم
- امکان حتما آن را در برابر نور محافظت کنید .
چنانچه به مسئله انبساط لوله های روکار در خط آب گرم توجه نشود،
لوله در اثر گرما کمی آویزان شده و شکل ظاهری نامناسبی به خود می گیرند.
برای حل این مسئله باید از بست های
معمولی در فواصل معین استاندارد استفاده کرد.
فواصل استاندارد بست ها
| قطر خارجی (mm) |
فاصله بست های آب سرد (cm) | فاصله بست های آب گرم (cm) |
| 20 | 80 | 50 |
| 25 | 85 | 60 |
| 32 | 100 | 65 |
| 40 | 110 | 80 |
| 50 | 125 | 100 |
| 63 | 140 | 120 |
| 75 | 150 | 130 |
| 90 | 165 | 145 |
| 110 | 190 | 160 |
| 125 | 210 | 185 |
- فاصله بست های دیواری تابع جنس لوله، ابعاد لولهو دمای آب است.
- علاوه بر رعایت
فواصل بست ها که اجازه حرکت طولی را به لوله می دهند، از بست های ثابت،
حلقه انبساط (لوپ) یا طرح U استفاده شود.
- انبساط در اتصالات تلفیقی اتصال بسپار که در آنها پلیمر بر روی قطعه
- برنجی تزریق شده،
نمی تواند دو قطعه را از هم جدا کند. جدا نشدن این اتصالات به دلیل
شکل خاص قطعه برنجی
و شیارهای تعبیه شده بر روی آن است. در نتیجه نیروی اصطکاک
بین فلز و پلیمر بر نیرویی
که در اثر عدم یکسان بودن انبساط دو قطعه به وجود می آید،
غلبه کرده و مانع جدا شدن دو قطعه از هم می شود.
- برای اتصال قطعات فلزی به اتصالات تلفیقی حتی الامکان از آچار
- غیرفلزی استفاده کنید. دقت کنید که فشار زیادی به اتصال وارد نشود.
- برای اتصال قطعات فلزی به اتصالات تلفیقی به جای خمیر و کنف
- از نوار تفلون استفاده کنید.نوار تفلون را بیش از حد استفاده نکنید.
- در انتهای مسیر و محل نصب شیرها حتما از بست استفاده کنید.
- برای عبور لوله ها از روی هم حتما از پل استفاده کنید.
- شیرهایی که برای قطع و وصل جریان آب به کار می روند،
- باید از نوع کشویی، توپی دار باشند.
- شیرهای سوزنی و واشری برای تغییر و تنظیم جریان به کار می روند
- و استفاده آنها جهت قطع
و وصل جریان آب اصلی ممنوع است.
- استفاده از لوله های پلی پروپیلن برای اتصال به منابع آب جوش
- و آبگرمکن مجاز است،
به شرطی که بین منبع و لوله پلیمری، حداقل ۳۵ سانتی متر لوله
فلزی استفاده شود.
- لوله و اتصالات نصب شده در کف پروژه را بلافاصله بعد از تست
- با شن نرم و سپس سیمان
بپوشانید تا از برخورد با وسایل بنایی برنده، ضربات غیرمترقبه
و آتش محافظت شود.
آزمایش فشار
- هر سیستم لوله کشی باید وقتی آزمایش شود که همه اجزای
آن نصب شده و در معرض دیدباشد.
- هیچ قسمت از سیستم لوله کشی نباید پیش از آزمایش
پوشانده یا در داخل اجزای ساختمان پنهان شود.
- پیش از آزمایش باید تمام دهانه های باز لوله ها و
دیگر اجزای لوله کشی با درپوش مسدود شود.
- سیستم لوله کشی دو ساعت پس از آخرین جوشکاری
آماده آزمایش فشار است.
- آزمایش فشار غیر از آزمون فشار برای کنترل کیفیت
لوله در کارخانه بوده و پس از اجرا الزامی است.
- هر سیستم لوله کشی باید به طور جداگانه آزمایش شود.
- هنگام آزمایش باید سیستم لوله کشی با آب پر و به طور
کامل هواگیری شود.
- هنگام آزمایش تمامی شیرهای قطع و وصل باید در وضعیت
باز قرار داده شوند. آزمایش فشار شامل
دو آزمایش اولیه و اصلی است.
- در آزمون اولیه، سیستم تحت فشار آب ۱۰ بار قرار داده می شود.
سپس فشار به ۱ بار کاهش
داده شده و پس از ۱۰ دقیقه مجددا به ۱۰ بار رسانده می شود.
این عمل باید سه بار تکرار شود
- (نمودار الف ) پس از این مرحله طی ۳۰ دقیقه افت فشار
- باید حداکثر 6/0بار باشددر آزمایش اصلی،
فشار سیستم به 5/1 برابر فشار عملیاتی (فشار آب شهر) افزایش یافته و
سیستم لوله کشی به مدت ۲ ساعت در این فشار نگه داشته می شود.
حداکثر افت فشار مجاز طی
این مدت 2/0بار است.(نمودار ب)
- در مدت زمان آزمایش باید اتصالات جوشی را در حالی که زیر فشار
- قرار دارند، یک به یک و بادقت
با ضربه های چکش لاستیکی آزمایش کرد.
- لوله و اتصالات ضعيف باید تعویض شوند.
- پس از رفع عیوب، آزمایش فشار باید دوباره انجام شود.
