طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی چیست؟
با رای نمایندگان اجرای آزمایشی طرح صیانت از کاربر در فضای مجازی تصویب شد. اما طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی چیست و اجرای آن یعنی چه؟
نمایندگان مجلس،در جلسه علنی به ماجرای پرحاشیه طرح صیانت از فضای مجازی پایان دادند و اجرای آزمایشی آن را تصویب کردند. در این گرچه به منزله تصویب نهایی طرح نیست، ولی نحوه بررسی آن را در دستور کار قرار داده است. بر این اساس و از جمع 208 نفره نمایندگان، 121 نفر به بررسی طرح در کمیسیون تخصصی مطابق اصل 85 قانون اساسی رای دادند.
به رسم معمول مجلس، پیش از رای گیری 5 نماینده موافق و مخالف با طرح، نظرات خود را درباره متن طرح و نحوه رسیدگی به آن بیان کردند. آنچه از مجموع صحبت های نمایندگان که به طور همزمان از رادیو فرهنگ نیز پخش می شد برآمد، اینکه طرح مورد بحث اصلاحات سنگینی را تجربه کرده و تا به حال 70 درصد آن تغییر کرده است. ولی هنوز هم نیاز به اصلاحاتی اساسی با دخالت کارشناسان حوزه مربوطه و اصناف و کسب و کارها دارد. اما فارغ از این مباحث، طرح صیانت از کاربر در فضای مجازی چیست؟
طرح صیانت از کاربر در فضای مجازی چیست؟
طرح پرسروصدایی که ما از آن به نام طرح صیانت از فضای مجازی یاد می کنیم نام رسمی نسبتا طولانی تر «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» را دارد. طرحی که مایه نگرانی افکار عمومی و البته شمار زیادی از کارشناسان و کسب و کارها شده است.
با وجود اینکه تغییراتی در متن اولیه طرح اعمال شده است و نمایندگان موافق طرح نیز کوشیدند به هر طریقی فشار انتقادها از آن را بکاهند، اما آنچه همچنان مایه نگرانی عمومی است در متن اصلی طرح به قوت خود باقی است.
از جمله مواردی که نگرانی عمده ای برای کاربران در پی داشته است ماده 11 طرح بوده که بی هیچ تغییری در محتوا، شماره آن به 12 تغییر یافته است. این ماده تصریح می کند که عرضه و فعالیت خدمات پایه کاربردی در فضای مجازی منوط به رعایت قوانین کشور، ثبت در درگاه خدمات پایه و کاربردی و اخذ مجوز فعالیت خدمات اثرگذار پایه کاربردی داخلی و خارجی است. تبصره یک این قانون نیز از دیگر مواردی است که همچنان به قوت خود باقی است و در آن آمده:
این در حالی است که مسئله چگونگی تاسیس نمایندگی از طرف شرکت های مطرح فناوری با وجود تحریم ها و نپیوستن ایران به FATF همچنان به قوت خود باقی است. اما این تنها مورد خبرساز طرح صیانت از فضای مجازی نیست.
ولی دیگر موارد طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی چیست؟
در پیش نویس قبلی خدمات پایه کاربردی نظیر پیامرسان ها و شبکه های اجتماعی، موتورهای جستجو، سرویس های ایمیل و سرویس های ابری، نقشه و مسیریاب ها و هر سرویس دیگری که قوانین را رعایت نمیکرد بر اساس ماده 27 طرح فیلتر می شد. این در شرایطی است که بنابر تبصره 2 ماده 28 طرح اصلاح شده جدید، این موارد موظفند ظرف 4 ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون، نسبت به انجام تعهدات مندرج در ماده 12 اقدام کنند.
در غیر اینصورت و اگر شرکت ها نسبت به ایجاد نمایندگی رسمی اقدام نکنند، اعمال بند ج در مورد آن ها یعنی فیلترینگ شبکه ها و سرویس ها تا زمان تامین جایگزین مناسب داخلی یا خارجیِ مورد تایید کمیسیون، لازم نیست. همچنین وزارت ارتباطات در صورت تایید نشدن جایگزین داخلی یا خارجی برای سرویس های مورد بحث، موظف است ظرف 8 ماه نسبت به ایجاد خدمات پایه کاربردی جایگزین اقدام کند.
اما نکته جالب توجه برای ما اینکه گرچه به نظر می رسد تا زمان عرضه پلتفرم مناسب جایگزین، سرویس هایی چون اینستاگرام یا موتور جستجوی گوگل فیلتر نخواهند شد، اما برای مثال و در مورد اینستاگرام حامیان طرح عنوان می کنند که در حال حاضر برای اینستاگرام تنها 5 جایگزین وجود دارد و مثلا یکی روبینیو با 32 میلیون کاربر روزانه فعال است. در نتیجه این مهم به نظر می رسد زمان ذکر شده در قانون کاملا فرمالیته است و هر جایگزینی که برای سرویس های مورد بحث یافته شود، سریعا و در مدت کوتاهی فرایند فیلترینگ و جایگزینی انجام خواهد شد.
البته که مطابق انتظار بخش غیرقابل توضیح متن تبصره در آنجاست که توضیحی در این مورد ارائه نمی دهد که اگر جایگزینی مثلا برای اینستاگرام ارائه شود، کسب و کارهای فعال چگونه باید مشتریان خارجی خود را به استفاده از نمونه داخلی قانع کنند و چه کسی مسئول ضرر و زیان های ناشی از این مهم است؟
از دیگر موارد دردسرساز طرح اولیه که در طرح دوم با تغییراتی جزئی به قوت خود باقیست، ماده 23 پیشین و 24 فعلی است. بر اساس این ماده، واردات تجهیزات هوشمند الکترونیکی مانند گوشی ها که خدمات پایه کاربردی فاقد مجوز نظیر یوتیوب یا اینستاگرام و دیگر موارد را به طور پیش فرض نصب کرده باشند، یا حتی امکان نصب پیش فرض موارد را داشته باشند، ممنوع می شود و مشمول مقررات قاچاق کالاهای مجاز مشروط موضوع ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا می شد.
در اصلاحیه جدید، ممنوعیت واردات برداشته شده و در عوض، عوارض واردات این تجهیزات تا 35 درصد افزایش یافته است. همین درصد برای واردات آن دسته از تجهیزاتی که موارد مجاز سرویس های خدماتی را به طور پیش فرض نصب کرده باشند قابل کاهش است. این ماده در واقع به معنای افزایش بیشتر قیمت گوشی ها، تبلت ها یا دیگر سرویس هایی است که خدمات غیرمجازی مثلا مثل توییتر یا یوتیوب را به طور پیش فرض نصب کرده باشند. حتی نصب گوگل در صورتی که ماده 12 را رعایت نکرده باشد می تواند سبب افزایش عوارض واردات شود.
نظر نمایندگان درباره طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی چیست؟
مطابق با دستور جلسه مجلس شورای اسلامی، قرار بر این است که طرح صیانت از فضای مجازی در جلسه چهارم مردادماه بررسی و رسیدگی شود. درواقع قرار بر این بود که نمایندگان رای دهند که طرح صیانت از فضای مجازی در صحن علنی مجلس بررسی و تصویب شود یا بر طبق اصل 85 قانون اساسی به صورت آزمایشی به اجرا درآید.
بنابر اصل 85 قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی می تواند اختیار بررسی برخی طرح های خاص را به کمیسیون های داخلی تخصصی بسپارد. حال خبر از موافقت مجلس با طرح صیانت از حقوق کاربر رسیده است. در این حالت و بعد از تصویب تنها اعضای کمیسیون و صلاح دید مجلس، طرح به مدتی در حد چند سال به طور آزمایشی اجرا و و تلاش برای رفع مشکلات و ابهامات آن آغاز می شود. این موضوع البته مخالفت هایی را برانگیخته است. و کارزار مخالفت با طرح صیانت از فضای مجازی نزدیک به نیم میلیون امضا جمع کرده است.
بنابر اطلاعی که نماینده تربت جام در کانال تلگرامی خود به اشتراک گذاشته است، 14 نماینده رای به بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی در کمیسیون و و 40 نماینده رای به بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی در صحن علنی مجلس داده اند تا بدین طریق بتوانند نظرات خود را اعلام کنند. رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در توییتی به طور جداگانه مخالفت خود با بررسی طرح در کمیسیون فرهنگی مجلس را اعلام کرده بود. او نوشته بود:
ضمن تاکید بر مدیریت و صیانت فضای بهم ریخته مجازی کشور، پیشنهادم برای طرح مهم «صیانت از فضای مجازی» تشکیل کمیسیون مشترک اجتماعی، فرهنگی و قضایی است. اجرای اصل ۸۵ طرحی به این مهمی و پیچیدگی درست نیست و مخالف این اتفاقم.
در توییتی دیگر، مجتبی توانگر رئیس کمیته اقتصاد انرژی مجلس گفته که طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی هیچ ارتباطی با خواسته رهبری برای ساماندهی فضای مجازی ندارد و بررسی آن نیز فوریتی ندارد. توانگر نوشت:
اگر قرعه به نام بنده باشد فردا می‌گویم؛ این طرح هیچ ربطی به فرمایش‌ها رهبری مبنی بر ساماندهی #فضای_مجازی ندارد. هیچ فوریتی ندارد و احتمالا شورای نگهبان نیز با آن مخالفت می‌کند. از همکاران هم می‌خواهم با آن مخالفت و در دامی که مقابل دولت آقای #رئیسی طراحی شده نیفتند.
احسان خاندوزی، نماینده مردم تهران نیز در حساب اینستاگرامی خود در مخالفت با طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی نوشت:
برای کاهش مخاطره و بهره‌برداری بهینه از ظرفیت فضای مجازی ایده‌های هوشمندانه بسیار بهتری نسبت به طرح فعلی مجلس وجود دارد که آسیب کم‌تری برای کسب و کارها ایجاد می‌کند. امیدوارم این طرح تصویب نشود.
سرنوشت کسب و کارهای اینترنتی بعد از طرح صیانت از حقوق کاربران
این طرح برای حمایت و ارتقای پلتفرمها و پیامرسان‌های ایرانی، صیانت از حقوق کاربران در فضای‌مجازی و کمتر شدن وابستگی ما به پلتفرم‌های خارجی به مجلس رفت تا از اطلاعات شخصی کاربران که هر چند وقت یکبار توسط یکی از پلتفرم‌های خارجی فاش می‌شود، جلوگیری کند.
این طرح حاکی از آن است که پلتفرمها، نرم افزارها، مسیریاب‌ها، پیامرسان‌ها و… که در ایران ساخته نشده‌اند طبق شرایطی محدود یا مسدود شوند تا هم از حریم کاربران حفاظت شود و هم سازندگان پلتفرم‌های ایرانی دست به کار شوند. البته «محدودیت»، حرفیست که نمایندگان مخالف طرح صیانت از حقوق کاربران در مجلس مطرح کردند.
این در حالیست که نظر نمایندگان موافق این طرح چیز دیگری است. به عنوان مثال محمدنقی نقدعلی نماینده مجلس شورای اسلامی موافقت خود را درباره این طرح مطرح کرده و گفت: هیچ یک از مفاد “طرح صیانت از فضای مجازی” در باره بستن اینستاگرام و واتساپ و حتی تحمیل شبکه‌های مجازی داخلی نیست بلکه هدف آن ساماندهی کسب و کارهای آنلاین و دفاع از حقوق قانونی مشتریان این دست از مشاغل است.
او ادامه داد: با ساماندهی کسب و کارهای آنلاین، جلوی سرقت محصولات تولید شده فعالان اقتصادی را خواهیم گرفت. ما بدنبال اتخاذ تدابیری هستیم تا دیگر تفاوتی بین کسب و کارهای حقیقی و مجازی نباشد و کاسبان اینترنتی از قدرت فضای مجازی سوء استفاده نکنند و حقوق تمام شاغلان عرصه حقیقی و مجازی یکسان باشد.
کارشناسان معتقدند؛ مهم ترین قسمت این طرح، به کسب و کار های مجازی مرتبط می‌شود. آن‌هایی که سال‌ها برای جلب اعتماد کاربران تلاش کردند و حالا فروش خوبی دارند. اگر این طرح بخواهد محدودیت ایجاد کند، بسیاری از مشاغل آنلاین از بین می‌روند و در نتیجه جمع دیگری به جمع بیکاران کشور اضافه می‌شود. اما اگر اعمال محدودیت نکند و فقط برای حفاظت طرح شده باشد می تواند کمک بزرگی باشد. به همین منظور با رضا الفت نسب عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی گفت و گو کردیم.
مخالف خدمات بومی اینترنتی نیستیم
رضا الفت نسب عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی در گفت وگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی گفت: این طرح به کسب و کارهای اینترنتی به خصوص کسب و کارهای کوچک اینستاگرامی می‌تواند ضربه بزند. این چگونه اتفاق میافتد؟!
در بند‌هایی آمده که پلتفرم‌های خارجی یا ایرانی باید در سامانه‌ای ثبت نام کنند و مجوز بگیرند و بعد نماینده در کشور معرفی کنند. اگر نیامدند براساس یک سری اقدامات، اگر کسب و کار خاصی باشد بر اساس الزامات به آن وقت داده می‌شود، اگر باز هم نیامد مسدود می‌شود یا پهنای باند آن را کم می‌کنند که کمتر بتواند کار کند. این پلتفرمها می‌توانند اینستاگرام یا واتساپ یا گوگل یا… باشد.
او ادامه داد: اگر اینستاگرام با این شرایط محدود یا مسدود شود، کسب و کارهای اینترنتی موجود در آن از بین خواهد رفت. همه می‌گویند فیلتر نمی‌کنیم، زیرا اصلا نیاز به اینکار نیست با این موضوعی که در این طرح وجود دارد شما می‌توانید پهنای باند را کم کنید. ما با اینکه خدمات پایه کاربردی بومی داشته باشیم مخالف نیستیم، در بند ۴ این طرح هم یک بند حمایتی وجود دارد که ما با آن موافقیم باید هم حمایت و فرهنگسازی شود. ما حتی گاهی می‌گوییم در این مدت طولانی چرا ما پلتفرم خیلی خوب نداشتیم. اگر هم داشتیم از بین رفته است.
کاسبان فضای مجازی متضرر می شوند؟
الفت نسب درباره ادامه بند‌های طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی گفت: کسی بیاید یک چیزی شبیه گوگل را بسازد و اگر نتوانست وزارت ارتباطات را موظف می‌کنیم، ظرف ۸ ماه چنین چیزی را تولید کنیم. مگر چنین چیزی امکان دارد! در گوگل یک چیزی حدود بیش از ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون کد نوشته شده آنوقت ما می‌خواهیم ۳ ماهه آن را بسازیم؟! ما با حکمرانی در فضای مجازی کاملا موافقیم، اما باید شرایط را در نظر بگیریم. وضعیت اقتصادی را در نظر بگیریم بسیاری از مردم از این راه کسب و کار می‌کنند و امرار معاش می‌کنند، اینکار صیانت کاربر نیست و ضرر زیادی برای اقتصاد کشور به همراه دارد.
کسب و کارهای کوچک بیشترین آسیب را می‌بینند
عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب وکار‌های مجازی با اشاره به ضرر نهایی اجرای این طرح به کسب و کارهای اینترنتی توضیح داد: هر چقدر ما به سمت محدود سازی در زمانی که بستر‌های لازم را فراهم نکردیم، برویم، در این میان افرادی که در بستر‌های شبکه اجتماعی در حال فعالیت و امرار معاش هستند، ضربه اصلی و نهایی را می‌خورند. در واقع بستر‌های داخلی ما فعلا شرایط این را ندارند که بخواهد شبکه اجتماعی که ساخت ایران نیست را از دسترس خارج کند. هر چقدر هم که ما در این شرایط محدود سازی کنیم، فروشنده ما آسیب می‌بیند.
او ادامه داد: ما باید با یک سیاست مشخص و با دید حمایتی به کسب و کارهای اینترنتی نگاه کرد. می‌خواهیم پیامرسان‌های داخلی حمایت کنیم، اما حتما باید به زیرساخت‌ها هم توجه داشته باشیم. مثلا در مسیریاب خارجی ویز در اوایل عملکرد خوبی داشت و همه از آن استفاده می‌کردند، اما با گذشت زمان مسیریاب‌های ایرانی نیز در کنار این مسیریاب‌ها شروع به فعالیت کردند و حتی در برخی اوقات از خارجی آنها نیز عملکرد بهتری داشتند. در واقع این تفاوت‌ها باعث پیشرفت سازندگان پلتفرم‌های ایرانی شد.
ممنوعیت باعث جذاب‌تر شدن پلتفرم‌های خارجی می‌شود
نسیم توکلی کار آفرین درباره این سوال که تاثیر اجرای طرح صیانت از حقوق کاربران چه تاثیری بر کسب و کارهای اینترنتی دارد؟ گفت: آن طور که تا اینجا اطلاعات منتشر شده، برنامه فوق الذکر به دنبال محدود کردن تکنولوژی و استفاده از پلتفرم‌های جهانی است. گفته می‌شود طرح نمایندگان مجلس به دنبال آن است که در مورد شبکه‌های مجازی، موتورهای جستجو، سرویس‌های ارزش افزوده و مواردی از این دست محدودیت‌هایی اعمال شود. این مسئله در کوتاه مدت و میان مدت مشکلات فراوانی برای فعالان اقتصادی و کسب‌وکار‌های اینترنتی به وجود می‌آورد.
او ادامه داد: علاوه بر مسائل فنی که بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی ایران با آن درگیر خواهند شد و همچون موارد مشابه امکان تامین از سرویس دهنده‌های داخلی وجود ندارد. به عبارت دیگر، خدمات فنی مبتنی بر بهینه‌سازی و بهبود کیفیت ارائه فروشگاه‌ها، شرکت‌ها، راهکار‌های ارتباطی و مدیریتی از بین می‌رود و برای مدت نامعلومی آنها را از امکان فعالیت محروم می‌کند.
وی افزود: به علاوه تجربه نشان داده است که ایجاد محدودیت در شبکه‌های اجتماعی تاثیری در میزان استفاده مردم و کاربران ندارد. اتفاقی که در پیام رسان تلگرام افتاد و نتوانست از کارایی و محبوبیت آن در میان ایرانیان بکاهد. نمی‌توان در عصر ارتباطات با تکنولوژی برخورد دستوری کرد، اما می‌توان با آن همراه شد و براساس گزاره‌های مد نظر هر جامعه آن را بهینه سازی نمود. ممنوعیت جامعه را بیشتر به آشنایی و استفاده از هر خدماتی جلب می‌کند.
توکلی معتقد است؛ در مجموع، اجرای این طرح سبب از بین رفتن کسب و کارهای کوچک محدود بر استفاده از یک پلتفرم مثل اینستاگرام و کاهش شدید تقاضا در وبسایت‌های ارائه دهنده خدمات، محصولات، نرم‌افزار و… خواهد شد.
وی گفت: همچنین انگیزه فعالان، سرمایه‌گذاران و جوانان متخصص اینترنت را در پی بسته شدن دریچه‌ای جدید و راه افتادن محدودیتی تازه به میزان بسیار زیادی کاهش خواهد داد.
مشکلات اقتصادی حاصل از اجرای طرح صیانت از حقوق کاربران
توکلی در رابطه با تبعات منفی که اجرای صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی برای اقتصاد کشور به همراه می‌آورد توضیح داد: کسب و کارهای اینترنتی در سال‌های اخیر آثار مثبتی همچون: افزایش اشتغال، گستردگی فروش محصولات و مشتریان، هزینه کمتر راه اندازی کسب و کار، ایجاد تنوع شغلی، جذب فارغ التحصیلان دانشگاهی، افزایش اقبال به برندسازی، تبلیغات گسترده، تغییر سبک زندگی مردم، رونق کسب‌وکار خانگی و… در اقتصاد ایران داشته است.
او ادامه داد: بدون شک ایجاد محدودیت در این مسیر و از بین رفتن امکان ارائه خدمات استاندارد سبب کاهش علاقه مشتریان به استفاده از خدمات در سطح خرد و در سطح کلان افزایش جمعیت جویای کار، خروج ارز بیشتر برای دریافت خدمات از خارج ایران، مهاجرت بیشتر جمعیت دانشگاهی و حتی رکود کسب و کارهای سنتی خواهد شد.
در نظر داشته باشیم که بسیاری از کسب و کارهای سنتی موجود در بازار و حجره‌های قدیمی نیز اجناس و محصولات خود را از طریق کارگزارانی که توانسته‌اند بستر‌های فروش آنلاین را با اعتماد سازی و ایجاد برند بسازند، به فروش می‌رسانند؛ بنابراین از میان رفتن دریچه کسب و کارهای اینترنتی و ایجاد محدودیت در فعالیت آنها و شبکه‌های اجتماعی بر بخش‌های مختلفی از اقتصاد ایران در واقع از تولیدکننده تا چرخه تامین و فروشندگان خرد تاثیر منفی می‌گذارد و می‌تواند تبعات اجتماعی خطرناکی نیز داشته باشد.
کسب و کارهای اینترنتی باید از نو شروع کنند
فریده شایان مدیر یکی از فروشگاه‌های آنلاین در اینستاگرام گفت: اگر چنین طرحی اجرا شود به شخصه من در زندگی خود دچار مشکل می‌شوم. اکثر ما از مشکلات اقتصادی به فضای مجازی روی آوردیم و در آنجا کسب و کار راه انداختیم و گرنه ما هم می‌توانستیم مغازه اجاره کنیم و مالیات بدهیم و دچار فضای مجازی هم نباشیم.اما مشکل اصلی ما وضعیت اقتصادی است.
اگر این فضا قطع بشود مدت زمان زیادی طول خواهد کشید تا ما دوباره فالور‌هایی پیداکنیم تا به ما اعتماد کنند و اجناسمان را خریداری کنند. اعتماد کردن مردم که طی چند سال برای ما به وجود آمده و ما سختی زیادی کشیدیم که همه این‌ها در یک شب به باد می‌رود. باید شرایط ماهم در نظر گرفته شود همه ما باید در پلتفرم‌های جدید از نو شروع کنیم آن هم اگر در ساخت پلتفرم‌های جدید ایرادی نباشد تا دوباره همه چیز از بین برود و پاک شود.
واکنش قالیباف به طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی
رئیس مجلس ضمن حمایت از طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی تصریح کرد : مسدودسازی پلتفرم‌های پرکاربرد مانند اینستاگرام و واتس‌آپ، برنامه مجلس نیست و آنگونه که برخی مطرح می کنند در طرح مذکور وجود ندارد.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، محمّدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در یادداشتی از طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی حمایت کرد.
متن کامل یادداشت قالیباف که در صفحه شخصی وی در اینستاگرام منتشر شد بدین شرح است:
دربارۀ تصمیم نمایندگان محترم مجلس در واگذار کردن «طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» به کمیسیون، مطابق اصل 85 قانون اساسی ذکر چند نکته را ضروری می‌دانم:
1. عمدۀ ادعاهای مطرح شده درباره طرح مطابق واقع نیست و در طرح وجود ندارد لذا کارشناسان و فعالان دلسوز در نظر داشته باشند که تحت تاثیر فضاسازی‌ها و مطالب خلاف واقع، پیش از بررسی دقیق موضع گیری نکنند.
2. مسدودسازی پلتفرم‌های پرکاربرد مانند اینستاگرام و واتس‌آپ، برنامه مجلس نیست و آنگونه که برخی مطرح می کنند در طرح مذکور وجود ندارد؛ در عین حال بنظر می رسد ابهامات و اشکالاتی در این زمینه وجود داشته باشد که ضروری است حین بررسی طرح، این موضوع بررسی و اصلاح شود.
تصمیم گیری درباره این پلتفرمها مانند اینستاگرام و واتس‌آپ که ده‌ها میلیون نفر از آنها استفاده می‌کنند و هزاران کسب و کار در آنها جریان دارد از اهمیت زیادی برخوردار است و پیچیدگی‌های فراوانی دارد و باید در خصوص آنها متغیرهای زیادی را مدنظر قرار داد؛ لذا طرح باید بگونه‌ای اصلاح شود که تصمیم‌گیری نهایی درباره این پلتفرمها مبتنی بر منطقی عقلانی بصورت مستقیم توسط شورای عالی فضای مجازی صورت گیرد.
3. بعد از کسب نظر هیئت رئیسه مجلس، این طرح در کمیسیونی مخصوص با حضور نمایندگان منتخب از کمیسیون‌های مجلس بررسی و تصویب خواهد شد و نمایندگان دولت جدید نیز در جلسات آن حضور خواهند داشت.
4. بدلیل اهمیت این مسأله برای آحاد مردم و ضرورت ابراز نظر کارشناسی، مذاکرات این کمیسیون بصورت علنی و شفاف خواهد بود.
٥. مدیریت مطلوب و عقلانی فضای مجازی به ترتیبی که منافع مردم را تامین کند، ضرورتی است که همه کشورهای پیشرفته آن را اجرا می‌کنند.