مقالات

لوله کشی آب ساختمان | انواع سیستم های لوله کشی آب ساختمان

لوله کشی آب ساختمان

لوله کشی آب ‌ساختمان با توجه به مجتمع یا تک واحدی بودن ساختمان و یا بسته به مورد کاربری آن (مسکونی باشد یا تجاری) می‌تواند بسیار متنوع باشد. در تمامی انواع مسیر آب مصرفی پس از اتصال به کنتور، به شیر یکطرفه قطع و وصل در ورودی ساختمان متصل می‌شود.

در لوله کشی آب سرد و گرم ‌ساختمان، آب معمولاً از یک انشعاب اصلی وارد لوله تقسیم کننده می‌شود و بعد از آن توسط یک یا چند مسیر جداکننده وارد ساختمان‌های چند واحدی یا تک واحدی شده و انشعاب‌های آب سرد و گرم مصرفی، برای ورود به هر واحد در نظر گرفته می‌شود.

کاربرد لوله کشی ساختمان چیست؟

لوله کشی ساختمان برای انتقال مایعات یا گاز انجام می شود. از انواع لوله کشی فلزی، سیمانی، پلاستیکی یا سیمانی می توان برای انتقال مواد جامد نیز استفاده کرد. رایج ترین مورد مصرف لوله کشی ساختمان مربوط به سیستم لوله کشی آب و فاضلاب به همراه سیستم لوله کشی گاز خانگی می باشد. در گذشته استفاده از لوله های سربی برای سیستم لوله کشی ساختمان مرسوم بود ولی امروزه انواع لوله های مقاوم با کارایی بهتر در اجرای لوله کشی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. لوله های پروپیلن در کاربرد بیشتری در انتقال آب منازل دارند. تاسیسات ساختمان لوله کشی در داخل ساختمان و بیرون از ساختمان وجود دارد.

آبرسانی به فضای آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام، تاسیسات موتورخانه و شوفاژ، سیستم لوله کشی ساختمان برای رادیاتور و شوفاژهای داخلی، لوله کشی آب سرد و گرم پکیج و آبگرمکن دیواری بخشی از اصلی ترین لوله کشی ها در ساختمان های مسکونی و اداری هستند. در آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام نیز از لوله کشی فاضلاب جهت دفع مایعات استفاده می شود.

اجرای لوله کشی ساختمان در دو بخش آب و فاضلاب مهم ترین کاربرد لوله کشی در ساختمان است. علاوه بر آن برای انتقال گاز خانگی می بایست از لوله های متفاوتی استفاده کرد که برای این منظور ساخته شده اند. اجرای لوله کشی گاز بعد از نصب و اجرای سیستم لوله کشی ساختمان در بخش آب و فاضلاب انجام می شود.

لوله کشی آب

انواع سیستم های لوله کشی آب ساختمان

سیستم لوله کشی آب در جهان و طی سال های متمادی در روش های مختلفی اجرا می شده به شکلی که هم اکنون به شیوه جدید خود به دست ما رسیده است. هر چند هنوز هم ساختمان هایی هستند که از قدیمی ترین سیستم های لوله کشی آب استفاده می کنند و دلیلی برای بازسازی و تغییر آن احساس نکرده اند. سیستم های لوله کشی آب را بر اساس نوع لوله و اتصال و همچنین شیوه اجرای لوله ها در مدل های متفاوتی دسته بندی می کنند.

انواع سیستم لوله کشی آب از لحاظ نوع لوله

لوله کشی آب با لوله های فولادی

یکی از قدیمی ترین و می توان گفت اولین سیستم های لوله کشی آب ساختمان به لوله کشی آب با لوله های فولادی برمی گردد که هنوز هم در برخی از خانه ها کاربرد دارد، هرچند استفاده از این سیستم بسیار محدود شده است.

دلیل محدودیت استفاده از سیستم لوله کشی آب با لوله های فولادی به دلایل زیر است:

  • احتمال زنگ زدگی لوله ها به دلیل ترکیب با اکسیژن محلول در آب
  • ایجاد تغییر در بو و مزه آب
  • وزن بسیار زیاد لوله
  • سختی حمل و نقل، نگهداری و نصب
  • اجرت بالا برای اجرای سیستم لوله کشی
  • هزینه بالا برای خرید لوله و اتصالات و نگهداری از آن ها
  • ایجاد تاثیرات نامطلوب بر روی شیرآلات ساختمانی و سیستم گرمایش همچون پکیج و رادیاتور

با توجه به آنچه در خصوص معایب سیستم لوله کشی آب فولادی گفته شد، کمتر کسی است که از این شیوه در ساختمان خود استفاده کند.

لوله کشی آب با لوله های پلیمری

لوله های پلیمری لوله هایی هستند که با کشف خواص و مزایای آن ها، امروزه در صنعت و تاسیسات ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین می توان گفت لوله پلیمری جدیدترین نوع لوله قابل استفاده در صنعت لوله کشی آب ساختمان ها است. به دلیل موادی که در ساخت لوله های پلیمری به کار رفته و خواص فیزیکی و شیمیایی گسترده خود مورد توجه تولیدکنندگان و مصرف کنندگان هستند.

لوله های پلیمری در نتیجه تلاش و پیشرفت های روز افزون در دانش و فناوری علوم مهندسی پلیمر به منظور مقاوم سازی و کیفیت بخشی به لوله های پلاستیکی و رفع عیوب این جنس از لوله می باشد. تقریباً می توان گفت که لوله های پلیمری سهم زیادی از نیاز بشر به لوله مناسب برای انتقال آب شرب سالم و بهداشتی را رفع کرد.

از جمله انواع لوله های پلیمری عبارتند از:

  • لوله پلی اتیلن
  • لوله پی وی سی
  • لوله پلی پروپیلن
  • لوله پلی بوتیلن

سیستم لوله کشی آب با لوله های پلاستیکی پلیمری مزایای بیشتری نسبت به سیستم لوله کشی آب با لوله های فولادی داشتند، که از جمله مهمترین آن ها عبارتند از:

  • مقاومت در برابر خوردگی
  • رسوب ناپذیری بسیار کم
  • نارسانای الکتریسیته
  • سهولت در نصب
  • افت فشار کمتر
  • سبک وزنی

لوله کشی آب با لوله های پنج لایه

لوله چند لایه یا همان پنج لایه در حقیقت جدیدترین نوآوری در سیستم لوله کشی آب ساختمان ها محسوب می شود. این لوله را در اضافه کردن لایه ای از فلز به لوله های پلی پروپیلن تک لایه ساخته اند. بنابراین لوله پنج لایه در واقع ترکیبی از هر دو ماده پلیمر و فلز است. در نتیحه با تولید لوله های پنج لایه و استفاده از آن در جدیدترین سیستم لوله کشی آب ساختمان ها تمامی نقطه ضعف های لوله های پلیمری تک لایه همچون تحمل دمایی و فشاری پایین و اشتعال پذیری لوله از بین رفته است.

در حالت کلی مزایای لوله های پنج لایه در صورت استفاده از آن در لوله کشی آب با لوله های پنج لایه عبارتند از:

  • نصب بسیار سریع و آسان به دلیل انعطاف پذیری بالا و وزن پایین
  • سدی محکم در برابر نفوذ باکتری ها و رشد جلبک ها
  • بدون ایجاد تغییر در خواص، طعم و بوی آب
  • مقاومت شیمیایی بالا در برابر اسیدها و بازها
  • عدم اتلاف انرژی در طول لوله
  • عمر مفید و دوام بسیار بالا
  • فشار آب یکنواخت
  • گستره دمایی بالا
  • اشتعال ناپذیر
  • عایق حرارتی

انواع لوله کشی ساختمان

نکات سیستم لوله کشی ساختمان مسکونی

  • سیستم لوله کشی آب سرد و گرم باید به شیوه موازی و عمود انجام شود و بین لوله ها فاصله کافی برای عایق کاری وجود داشته باشد. مسیر سیستم لوله کشی ساختمان باید بدون پیچ و خم بوده و قابلیت سهولت دسترسی برای مواقع اضطراری و تعمیرات در نظر گرفته شود.
  • همه لوله های افقی ساختمان باید دارای شیب یکنواخت باشد. در نظر داشته باشید که در ساختمان های دارای موتورخانه، شیب لوله ها در کانال کف به سمت موتورخانه تنظیم شود.
  • حتما در مسیر ورودی لوله ها به داخل ساختمان و مجتمع های مسکونی، شیر فلکه تخلیه آب کار گذاشته شود. این موردی است که نباید نادیده گرفت.
  • در اجرای سیستم لوله کشی ساختمان برای لوله هایی که از کف و یا داخل دیوار عبور داده شده اند اقدامات احتیاطی صورت گیرد. این لوله ها می بایست در برابر فشار و شکستگی مقاومت لازم را داشته باشند.
  • در ارتباط با لوله هایی که بر روی دیوارهای بیرونی کار شده اند و یا به طور کلی لوله هایی که در خارج از فضای ساختمان قرار دارند، توجه به عایق بندی برای جلوگیری از یخ بستن ضروری است. تغییرات دمایی می تواند بر روی لوله های ساختمان تاثیرات منفی داشته باشد.
  • برای جلوگیری از ورود مواد خارجی به داخل لوله ها می بایست بعد از اتمام لوله کشی ساختمان، سر همه لوله ها با درپوش مخصوص پوشانده شود.
  • پس از اجرای کامل سیستم لوله کشی ساختمان می بایست سیستم آبرسانی به طور کامل آزمایش شود تا هر گونه نشتی برطرف گردد. این مرحله برای سیستم لوله کشی گاز ساختمان نیز اجرا می شود.
  • استفاده از لوله با جنس و قطر مناسب برای لوله کشی سرد و گرم، سیستم گرمایش از کف، لول کشی گاز الزامی است.

اصول لوله کشی آب ساختمان

عایق کاری لوله‌های آب ساختمان

سطح خارجی لوله‌های رفت و برگشت آب گرم‌ و نیز لوله‌های آب سرد برابر مشخصات عایق شود.

  • عایق کاری ساختمان شامل آماده کردن سطح لوله، تهیه مواد عایق و نصب آنها‌، پوشش کربناتی یا سیمانی و یا انواع دیگر پوشش،‌ پوشش ضد‌ رطوبت و پوشش ضد یخبندان برابر نقشه‌ها یا مشخصات است.
  • لوله‌ها و دستگاه‌ها پیش از عایق کاری باید آزمایش و بازرسی شوند. سطح خارجی آنها تمیز شود هر جا لازم است رنگ زده شود.
  • عایق کاری باید به دست عایق کاران ورزیده به بهترین وجه با رعایت دستورهای چاپی کارخانه سازنده عایق انجام شود.
  • عایق کاری تا دو طرف مهره ماسوره‌ها و فلنج‌ها ادامه یابد و در آنجا به عایق خمیری‌، به گونه‌ای تمیز و مرتب ختم شود، ولی از عایق کردن مهره ماسوره و فلنج خود‌داری شود.
  • انشعابات لوله روکار‌، شیرها و لوازم لوله مخصوص لوازم بهداشتی عایق نشوند.
  • پیش از رنگ کردن پوشش عایق‌ها، دقت شود که پوشش آماده برای دریافت رنگ باشد.
  • برای عایقکاری لوازم لوله، شیرها و فلنج‌ها و لوازم ویژه لوله باید پشم شیشه مناسب، از نوع پتویی و با قطعاتی یا عایق‌های خمیری با ضخامتی برابر ضخامت عایق لوله مجاور به کار برد.
  • عایق خمیری یا دارای ۸۵درصد کربنات منیزیم و ۱۰ دردص الیاف پنبه کوهی بوده یا از عایق های سیمانی دیگر که مورد تصویب باشند، با آب برای به دست آوردن یک ملات یکنواخت شوند، باشد.
  • عایق‌های قالبی لوله‌های مسی باید با قطرهای خارجی این لوله مطابقت داشته باشد.
  • عایق‌های لوله‌های آب سرد باید پوشش ضد رطوبت از نوع ورق نازک آلومینیوم یا از فیلم وینیل یا دیگر پوشش‌های ضد رطوبت مناسب، مورد تصویب داشته باشند.
  • در سوراخ‌های ساختمانی مخصوص عبور لوله که کمی جا اجازه استفاده از عایق‌های قالبی را نمی‌دهد می‌توان فضای اطراف لوله را با عایق حاوی ۸۵٪ منیزین یا پشم شیشه یا پنبه کوهی طبق تصویب پر نمود.
  • برای عایق کاری لوله‌های آب سرد باید ابتدا لبه نوار ضد رطوبت عایق را به قیر مایع آغشته نمود. سپس عایق را دور لوله قرار داد و آب استفاده از لبه مزبور درز طولی قطعات عایق را گرفت.
  • برای مسدود کردن درز طولی قطعات قالب عایق باید از نوار چسب قیر اندود ضد رطوبت به پهنای دست کم ۱۰ سانتیمتر استفاده شود. عایق لوله‌های آب گرم باید دارای پوشش کرباسی با وزن تقریبی ۱۸۰ گرم در متر مربع باشد. درزهای طولی و نوار چسب‌های درزهای عرض باید با تسمه‌های فلزی یا قیر اندود کردن یا با ماشین دوخت بسته شود.
  • عایق خمیری را باید با ماله به کار بردن و سطح خارجی آن را به طور یکنواخت صاف نمود و هم سطح عایق قالبی لوله‌ها ساخت.

عایق کاری لوله‌های آب ساختمان

استانداردها

‌هدف اصلی استفاده از هر شیر، محافظت و مراقبت از مصرف كننده در برابر سوختگی شدید و یا شوک‌های حرارتی ماست. برای جلوگیری از نقص فنی شیر كه منجر به آسیب دیدن مصرف كننده می‌شود. انجمن مهندسین بهداشتی آمریكا (ASSE) استانداردهایی برای تعدیل و آزمایش شیرهای اصلی و مجزا تدوین كرده است.

علاوه بر آزمایشات تغییر دما و دمای بالا، شیرهای اصلی و مجزا باید تحت آزمایشات تركیدگی شیر نیز قرار گیرند. شیرهای مجزا باید آزمایشات مربوط به مدت عمر و مقاومت در برابر نقایص فنی آب سرد را نیز پشت سر بگذارند. مهندسین لوله كشی برای توفیق در كسب و كارشان و همچنین برای تامین سلامتی مصرف كنندگان باید نسبت به استانداردها و ضرباتی كه شیرها به خودشان وارد می‌سازند احاطه كاملی داشته باشند.


نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *