لوله فلزی یا لوله پلی اتیلن ؟

لوله ها برای انتقال آب ، گاز ، نفت و… از یک نقطه به نقطه دیگر مورد استفاده قرار می گیرند . لوله ها در جنس و آلیاژهای متفاوتی ساخته می شوند و هر کدام از آن ها برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار میگیرند ، لوله های فولادی ، لوله های بتنی ، لوله های چدنی ، لوله های پلیمری و پلاستیکی و … از معروف ترین و پرکاربردترین لوله های مصرفی می باشند .
در این مقاله به معرفی لوله های فولادی و لوله های پلیمری از نوع لوله های پلی اتیلن می پردازیم و با موشکافی ریز و معرفی هر محصول شما عزیزان را راهنمایی کرده تا با توجه به درخواست خود بهترین انتخاب را داشته باشید .

لوله های فولادی

لوله های فولادی که عنصر پایه و اصلی آن ها آهن (FE) می باشد در آلیاژ متفاوتی که مهمترین آنها کربن می باشد ساخته می شوند و عموما به دو دسته لوله های کربن استیل (Carbo Steel) و استنلس استیل (Stainless Steel) تقسیم بندی می شوند .لوله های کربن استیل به رنگ سیاه و لوله های استنلس استیل به رنگ نقره ای روشن می باشند و از آلیاژ کربن استیل برای انتقال آب ، گاز ، نفت ، بنزین و … استفاده می شود ولی از این لوله ها برای انتقال آب آشامیدنی استفاده نمی شود زیرا با وجود ظرفیت زنگ خوردگی برای این منظور مناسب نمی باشد . از لوله های استنلس استیل علاوه بر کارایی مذکور برای سیالات خورنده و سیستم های بهداشتی نیز استفاده می شود . لوله های استنلس استیل به علت داشتن صافی سطح و بهداشتی برای صنایع غذایی ، خوراکی و … مورد استفاده قرار میگیرد ولی به علت گران قیمت بودن این نوع از لوله فقط در موارد بسیار حساس از آن استفاده می شود .
لوله های فولادی کربن استیل نیز با توجه به روش ساخت و پوشش سطح نیز به چند دسته تقسیم بندی می شوند :
لوله های فولادی با توجه به روش ساخت به دو دسته لوله های مانیسمان ( بدون درز جوش در لوله ) و لوله درزدار ( دارای درز جوش در لوله ) تقسیم بندی می شوند . لوله های مانیسمان با توجه به روش ساخت سختتر دارای لیست قیمت بالاتری نسبت به لوله های درزدار می باشند و از لوله های مانیسمان برای سیالات و مایعات و بخارهایی که دارای دما و فشار بالا می باشند استفاده می شود ، برای نمونه از لوله های مانیسمان برای موتورخانه ساختمان و در خروجی دیگ بخار و … استفاده می شود و همچنین سیستم آتش نشانی ساختمان ها نیز می بایست از لوله های مانیسمان استفاده شود . از لوله های درزدار برای انتقال گاز شهری داخل ساختمان ها استفاده می شود و برای انتقال آب با فشار و دمای پایین استفاده می شود .
لوله های گالوانیزه نیز دسته ای از لوله های فولادی می باشند که سطح آنها دارای پوشش گالوانیزه برای جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی می باشد ، از این لوله های فولادی برای انتقال آب آشامیدنی داخل ساختمان نیز می توان استفاده کرد .

لوله های پلی اتیلن

پلیمر در سال های گذشته بسیار رواج پیدا کرده است و با توجه به ساختار ، قیمت ، انعطاف پذیری و زیست پذیری بسیار مورد توجه قرار گرفته است . لوله های پلیمری نیز به دسته های متفاوتی تقسیم بندی می شوند که یکی از آن ها لوله های پلی اتیلن می باشد .

آلیاژ لوله های پلی اتیلن :

لوله های پلی اتیلن با گریدها و درجه بندی های متفاوت ساخته می شوند که معروف ترین آن ها عبارتند از لوله پلی اتیلن PE63 , PE80 , PE100.
تفاوت گرید بندی لوله های پلی اتیلن در چگالی و تراکم مولکولی آن می باشد به صورتی هرچه میزان PE لوله پلی اتیلن بالاتر باشد نشان از چگالی بالا و تراکم مولکولی بالتر آن می باشد ، به عنوان مثال لوله پلی اتیلن PE100 چگالی بیشتری نسبت به لوله پلی اتیلن PE80 دارد . حال دلیل این تقسیم بندی چه می باشد ؟
با ذکر یک مثال به علت می پردازیم :
فرض کنید دو لوله پلی اتیلن در یک سایز (سایز 100 میلی متر) داریم که یکی از آنها با آلیاژ PE80 و دیگری با آلیاژ PE100 می باشد . لوله با آلیاژ PE100 دارای ضخامت کمتر ، وزن سبکتر و فشار تحملی بالاتری می باشد و آن هم به علت بالاتر بودن تراکم مولکولی آن می باشد . از این رو استفاده از لوله های پلی اتیلن با گرید بالا از نظر حمل و نقل ، وزن لوله کشی و … بسیار به صرفه تر می باشد البته این موضوع فراموش نشود که دارای قیمت بالاتری نیز می باشد .

فشارهای قابل تحمل لوله های پلی اتیلن

لوله های پلی اتیلن در فشارهای مختلفی ساخته می شوند که رایج ترین آن ها فشارهای 5 بار ، 6 بار و 10 بار می باشد .
از لوله های پلی اتیلن برای انتقال مواد فاضلابی ساختمان ها ، آب های مصرفی ساختمان ها ، انتقال گاز ، انتقال موار شیمیایی و انتقال آب آشامیدنی نیز مورد استفاده قرار میگیرد . البته می بایست ذکر شود که برای انتقال آب آشامیدنی باید از لوله های پلی اتیلن مخصوص این کار استفاده کرد . یکی از پرکاربردترین مصارف لوله های پلی اتیلن در آبیاری کشاورزی می باشد که بسیار مناسب و کم هزینه می باشند .

اتصالات مورد استفاده برای لوله های پلی اتیلن

همانطور که میدانید لوله ها فقط می توانند برای یک مسیر مستقیم آب را هدایت کنند و برای تغییر جهت آب یا انشعاب گرفتن و … می بایست از اتصالات نیز استفاده شود . اتصالات مورد استفاده برای لوله های پلی اتیلن نیز از جنس پلی اتیلن بوده و مناسب برای اتصال به این لوله ها می باشند . اتصالات پلی اتیلن عموما به دو صورت اتصالات جوشی برای مصارف فاضلابی و اتصالات دنده ای برای مصارف کشاورزی و آب آشامیدنی مورد استفاده قرار میگیرند .
مقایسه لوله های فلزی و لوله های پلی اتیلن
پس از توضیح هر یک از لوله ها می بایست این دو نوع از لوله را با یکدیگر مقایسه کنیم :
سازگاری با محیط زیست :
پلی اتیلن ها برای محیط زیست مخرب محسوب نمی شوند و از این نظر دوست محیط زیست محسوب می شوند 🙂 لوله های پلی اتیلن با شرایط محیطی سازگار بوده و باعث تخریب محیط زیست نمی شود . از روی دیگر لوله های فولادی به علت تمایل بالا برای واکنش با اکسیژن و رطوبت باعث ایجاد زنگ خوردگی می شود و زنگار روی لوله فولادی باعث اسیب رساندن به محیط زیست می شود ، البته با ایجاد شرایطی می توان که از این آسیب رسیدگی جلوگیری کرد و آن هم عایق کردن لوله و یا گالوانیزه کردن لوله می باشد .
مواد شیمیایی و اثرات آن :
لوله های پلی اتیلن به علت ساختار مولکولی و آلیاژی آن در مقابل مواد شیمیایی و سیالاتی که حالت های اسیدی و بازی دارند مقاوم می باشد و هیچ گونه تاثیری از این مواد شیمیایی نمیپذیرد ولی لوله های فولادی در مقابل سیالات شیمیایی و غیرعادی واکنش نشان می دهد و برای اینکه بتوان برای سیالات شیمیایی از لوله فولادی استفاده کرد می بایست این لوله ها را مقاوم کرد و یا از آلیاژهای خاص گران قیمت از لوله های فولادی استفاده کرد .
استحکام فشاری و کششی :
همانطور که می دانیم لوله های فولادی طلب می باشند و هیچ گونه انعطاف پذیری در مقابل فشار و یا کشش خارجی ندارند و نمی تواند این فشارها را کاهش دهند و در صورت ادامه دار بودن این اثر فشاری و یا کششی ، لوله فولادی دچار خستگی شده و احتمال شکست لوله وجود خواهد داشت و برای حداقل رساندن این موضوع می بایست از ساپورت استفاده کرد .
لوله های پلی اتیلن به علت بافت مولکولی آن می توانند در مقابل فشار و کشش های ناخواسته تغییر شکل دهند و اثر آن را به حداقل و یا قابل تحمل برای لوله برسانند و از این رو بسیار مناسب می باشند .
شرایط محیطی بستر لوله
در بسیاری از موارد و پروژه ها لوله ها می بایست در فضای آزاد و بروی خاک گذاشته شوند ، با توجه به شرایط جغرافیایی پروژه و میزان آلی بودن خاک آن منطقه لوله های فولادی دچار واکنش و تغییر حالت می شوند که این مشکل برای لوله های پلی اتیلن به وجود نخواهد آمد . همچنین در برخورد با سنگ های بزرگ و کوچک لوله های فولادی دچار سایش شده ولی لوله های پلی اتیلن هیچ گاه دچار سایش نخواهند شد .
از نظر نوع اتصال می بایست گفت که اتصال لوله های پلی اتیلن سریعتر و ارزان قیمت تر می باشد که این امر موجب می شود که سرعت انجام لوله کشی بالاتر برود .
در این بخش به معرفی برندهای موجود و نحوه خرید و همچنین موارد مهم خواهیم پرداخت :
سایز لوله :
سایز لوله های فولادی بر طبق NPS در اصطلاح اینچ بیان می شود و سایز لوله های پلی اتیلن بر اساس میلی متر بیان می شود که البته با توجه تعاریف قابل تبدیل به یکدیگر می باشند .
طول لوله :
لوله های فولادی به صورت شاخه های 6 متری تولید و به فروش می رسند و مبنای قیمت آن ها بر اساس شاخه 6 متری می باشد و البته در برخی موارد شاخه 12 متری نیز موجود می باشد . لوله های پلی اتیلن نیز به صورت شاخه 6 متری به فروش می رسد ولی در فشارهای بالاتر و سایزهای مخصوص به صورت کلافی به فروش میرسد .
برندهای موجود :
لوله های فولادی در برندهای متنوع داخلی و خارجی به فروش می رسد و به صورت زیر می باشد :
لوله های فولادی مانیسمان :
1- برند اهواز
2- برند کاوه دقیق
3- وارداتی چینی
لوله های فولادی درزدار :
1- برند سپاهان
2- برند سپنتا
3- برند کالوپ
لوله های فولادی گالوانیزه :
1- برند ساوه
2- برند سپنتا
3- برند درپاد
لوله های پلی اتیلن در برندهای زیر موجود می باشد :
1- برند پلیران اتصال
2- برند حافظ
3- برند پارس
4- …